Auteursrecht na licentieafloop: blijf opletten
Dan heb je een licentieovereenkomst voor software, en ga je na beëindiging daarvan alsnog de mist in door onrechtmatig gebruik… En hoe zit het met auteursrechtelijke bescherming van software? Onderstaande rechtszaak legt enkele mogelijke pijnpunten bloot bij beëindiging van een dergelijke licentieovereenkomst.
De zaak in het kort
Het gaat om een zaak tussen een BV en de gemeente Purmerend, waarover de rechtbank Midden-Nederland op 19 februari 2025 uitspraak deed. In 2019 gingen beide partijen een licentieovereenkomst aan, waarbij de gemeente een gebruiksrecht kreeg op een rekenprogramma dat binnen Excel functioneert. Per 1 januari 2021 beëindigde de gemeente de overeenkomst. De gemeente bleef echter kopieën van het programma gebruiken. De BV stelde dat dit gebruik zonder geldige licentie onder meer een inbreuk op het auteursrecht vormde en vorderde onder andere een boete van €450.000, schadevergoeding en verwijdering van alle bestanden. De gemeente erkende het gebruik, maar betwistte de vorderingen van de BV.
Oordeel van de rechtbank
Allereerst oordeelde de rechter of er überhaupt sprake is van een computerprogramma dat op grond van de Auteurswet te beschermen is. Dat bleek niet het geval, omdat voor het programma geen eigen bron- of doelcode was toegevoegd binnen Excel en veel elementen functioneel en niet intellectueel bepaald waren. De opmaak en instructieteksten van het programma zijn wel auteursrechtelijk beschermd vanwege de intellectuele keuzes die daarin waren gemaakt. Er is daarom sprake van ongeoorloofde verveelvoudiging van auteursrechtelijk beschermde onderdelen, doordat de gemeente na beëindiging van de licentieovereenkomst de beschermde delen van het programma bleef gebruiken.
De gevorderde boete van €450.000 werd afgewezen, omdat nergens uit bleek dat deze na beëindigen van de overeenkomst door zou blijven werken en dus verviel na de beëindiging. Wel werd een schadevergoeding van €8.500 toegekend, gebaseerd op de misgelopen licentievergoeding over de jaren 2021-2024. De gemeente dient het programma volledig van haar IT-omgeving te verwijderen, op straffe van een dwangsom met een maximum van €50.000. Proceskostenveroordeling ten laste van de gemeente: €26.018,33.
Wees secuur bij het maken én beëindigen van afspraken
Uit bovenstaande zaak kunnen enkele belangrijke aandachtspunten voor organisaties worden gedestilleerd:
- Bij beëindiging van een licentieovereenkomst is het essentieel om alle kopieën van de betreffende software of content volledig te verwijderen en het gebruik ervan te staken. Dubbelchecken kan geen kwaad.
- Zorg ervoor dat in licentieovereenkomsten expliciet wordt vastgelegd welke verplichtingen na beëindiging blijven gelden, zoals boetebedingen of andere sancties bij overtreding.
- Ook onderdelen zoals opmaak en
instructietekstenkunnen auteursrechtelijk beschermd zijn. Het is belangrijk om te weten welke elementen van een product of dienst onder het auteursrecht vallen om inbreuken te voorkomen.
Conclusie
Het naleven van licentievoorwaarden is belangrijk, ook na afloop van het contract! Een verkeerde actie kan leiden tot juridische procedures, schadeclaims en hoge proceskosten. Een proactieve houding bij het beheren van licenties en het respecteren van intellectueel eigendom kan dergelijke risico’s aanzienlijk verminderen.
Heeft u advies nodig over het opstellen en beheren van licentieovereenkomsten of wilt u iemand aanspreken op inbreuk op uw intellectueel eigendom? Neem dan contact op met onze experts!
