Een geluidsfragment als merk registreren: kan dat?
Als ondernemer wil je natuurlijk je producten of diensten zo veel mogelijk aan de man brengen. Het registreren van een merk kan helpen om je onderneming op de kaart te zetten. Wellicht denkt men bij een merk in eerste instantie aan het registreren van een logo of naam. Het merkenrecht biedt echter een breed scala aan verschillende type merken die geregistreerd kunnen worden. In deze blog besteed ik daarom aandacht aan de mogelijkheid om een geluidsfragment als merk te registreren.
De komst van het klankmerk
Lange tijd gold de eis dat een teken ‘voor grafische voorstelling vatbaar’ moest zijn om als merk te kunnen fungeren. Dit vormde een belemmering aangezien een geluid in principe alleen met het gehoor waargenomen kon worden. Het een en ander veranderde in 2003 met de komst van Shieldmark-arrest. In dit arrest stelt het Europese Hof van Justitie dat voldaan is aan het vereiste van de grafische voorstelling, wanneer het teken een notenbalk of bladmuziek betreft die deze klank weergeeft. Om die reden konden de eerste negen tonen van het beroemde Für Elise als merk geregistreerd worden. Dit soort merken worden in het merkenrecht ook wel een klankmerk genoemd.
Per 1 oktober 2017 is het vereiste voor de grafische voorstelling komen te vervallen. Hierdoor kan een klankmerk zowel worden weergegeven met behulp van een notenbalk/bladmuziek of een digitaal geluidsband in het merkenregister.
Enkele voorbeelden
Nu enkel een WAV- of MP3-bestandje voldoende is om een klankmerk weer te geven, hebben verschillende ondernemingen een aanvraag voor een klankmerk ingediend. Van deze groep zijn verschillende merkaanvragen goedgekeurd door het Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie (hierna: EUIPO). Een van de meest bekende voorbeelden van een klankmerk is misschien wel leeuwenbrul van MGM. Naast deze brul is ook de kreet van Tarzan succesvol als klankmerk geregistreerd. Een laatste voorbeeld van Nederlandse bodem is het herkenbare deuntje van Coolblue.
Onmogelijkheden
Betekent dit dat alle geluiden zomaar als klankmerk geregistreerd kunnen worden? Het antwoord daarop is nee. Ook een klankmerk moet net als andere type merken onderscheidend vermogen bezitten. Zo is de merkregistratie van de Deutsche Bank van het welbekende contactloze pintransactie afgewezen. Volgens het EUIPO is deze ba-bing toon namelijk uitsluitend een simpele, functionele toon ter bevestiging dat een betaling geslaagd is. Daarmee is dit geluid niet onderscheidend genoeg ten opzichte van andere eenvoudige tonen.
Ook blikjesproducent Ardagh Metal Beverage heeft tevergeefs geprobeerd een klankmerk te registreren. Het betrof hier een audiobestand met daarin het geluid van het openen van een blikje, gevolgd door stilte en gebruis van het drankje. Zowel het EUIPO als het Gerecht van de EU waren van oordeel dat dit geluid niet als klankmerk kan dienen. Dit geluid is immers onlosmakelijk verbonden met het gebruik van een blikje, waardoor het geluid enkel een functionele en technische functie heeft. Het geluid zal voor een consument niet verwijzen naar de onderneming waar het drankje van afkomstig is. Wegens het ontbreken van onderscheidend vermogen is ook dit geluidsfragment afgewezen als klankmerk.
Heeft u vragen over het klankmerk of het merkenrecht in het algemeen? Neem contact op één van onze specialisten!
