Het zonder toestemming gebruiken van teksten, afbeeldingen en artikelen van anderen gebeurt aan de lopende band. Het kan echter vaak leiden tot
auteursrechtinbreuk, ondanks verschillende argumenten die inbreukmakers opwerpen ter verdediging. Een recente rechtszaak over persfoto’s illustreert dit probleem.
De rechtszaak
SP Media en een andere eiser hebben exclusieve samenwerkingsverbanden met persfotografen en hebben machtigingen om de auteursrechten van deze fotografen te handhaven. Ze daagden Onwise en een werknemer van Onwise voor de rechter, omdat er zonder toestemming vele foto’s van de betreffende persfotografen op de website www.denhaag-regionaal.nl van Onwise waren geplaatst. Dit was gebeurd via een geautomatiseerd systeem zonder menselijk tussenkomen, waarbij een deel van de foto’s via embedded hyperlinks op de website stonden en een deel van de foto’s via de server van Onwise waren geplaatst.
Embedding en auteursrecht
Embedding van materiaal via een hyperlink is onder bepaalde voorwaarden toegestaan en vereist geen toestemming van de rechthebbende. Echter, de rechtbank constateerde dat honderden foto’s eerst naar de server van Onwise waren gekopieerd voordat ze op hun site werden geplaatst. Dit is een verveelvoudiging of openbaarmaking volgens de Auteurswet en vereist daarom toestemming van de rechthebbende.
Uitzonderingen auteursrecht
Onwise stelt dat er geen sprake is van auteursrechtinbreuk en haalt daarbij twee vaak gebruikte argumenten van stal: 1) de persexceptie (art. 15 Auteurswet) en 2) het citaatrecht (art. 15a Aw). Je kunt je echter alleen op deze wetsartikelen beroepen als je voldoet aan meerdere voorwaarden. Voldoet Onwise daaraan?
Persexceptie
Artikel 15 van de Auteurswet stelt dat persberichten overgenomen mogen worden onder vier voorwaarden:
- Alleen media kunnen zich hierop beroepen.
- De persoonlijkheidsrechten van de maker moeten gerespecteerd worden (zoals het vermelden van de naam van de maker).
- De bron, inclusief de naam van de maker, moet vermeld worden.
- Het auteursrecht mag niet uitdrukkelijk zijn voorbehouden.
Onwise voldeed niet aan deze voorwaarden omdat de verschillende websites, die zij als bron gebruikten, een uitdrukkelijk voorbehoud hadden gemaakt.
Citaatrecht
Artikel 15a van de Auteurswet bepaalt dat citeren toegestaan is onder vier voorwaarden:
- Het werk moet rechtmatig openbaar gemaakt zijn.
- Het citaat moet functioneel zijn en van ondergeschikt belang aan de context.
- De persoonlijkheidsrechten van de maker moeten gerespecteerd worden.
- De bron, inclusief de naam van de maker, moet vermeld worden.
Onwise gaat in de fout bij het tweede punt. Bij citeren dient degene die niet de maker van een werk is, met dat werk een dialoog aan te gaan. Denk aan het illustreren van een opvatting, verdediging van een uitlating of een intellectuele confrontatie tussen het werk en de gebruiker ervan. Er moet dus sprake zijn van een bepaalde intellectuele gedachtegang. Onwise voldeed hier niet aan omdat de foto’s in de artikelen automatisch werden doorgeplaatst zonder nadere context of menselijke input.
Conclusie
De rechter oordeelde dat er sprake was van auteursrechtinbreuk. Deze zaak toont aan dat het beroep op het citaatrecht of de persexceptie vaak ingewikkelder is dan gedacht en vaak onterecht wordt gebruikt door inbreukmakers.
Bij problemen met onrechtmatig gebruik van jouw werk, is het belangrijk je rechten te kennen en juridisch advies in te winnen.
Auteursrecht kent vele specifieke bepalingen, en deskundige begeleiding kan helpen bij het handhaven van jouw rechten.
Hierbij de link naar het artikel van Dutch Cowboys.
