Huwelijkse voorwaarden; Mij kan niets gebeuren! Of toch wel?

Voor met name veel ondernemers is een van de belangrijkste redenen om huwelijkse voorwaarden te maken, het gezin te beschermen tegen een eventueel faillissement. De bedoeling is ondermeer dat de echtelijke woning wordt veiliggesteld. Bij huwelijkse voorwaarden wordt dan de echtelijke woning op naam van de niet-ondernemende partner gesteld. Het Gerechtshof in Arnhem heeft vorig jaar een uitspraak gedaan waaruit blijkt dat huwelijkse voorwaarden niet voldoende zijn.

Wat is er gebeurd?
Man en vrouw zijn in 2000 gehuwd en hebben huwelijks voorwaarden gemaakt. Voor het huwelijk had mevrouw een appartement gekocht waarop een hypotheek rustte. Tijdens het huwelijk heeft de vrouw het appartement verkocht. Vervolgens heeft zij een woning gekocht welke woning de echtelijke woning is geworden. Voor de aankoop van de woning is de overwaarde van het appartement gebruikt en is er een extra hypotheek opgenomen waarvoor zowel meneer als mevrouw hoofdelijk aansprakelijk zijn.

De man had een onderneming welke onderneming in 2008 failliet is verklaard.

De curator is vervolgens een procedure bij de rechtbank gestart tegen de vrouw, en heeft de rechtbank verzocht te bepalen dat de echtelijke woning in de failliete boedel zou vallen. Hierdoor kan dan de curator de woning verkopen en met de opbrengst, na aflossing van de hypotheek, de crediteuren van de failliet voldoen. Ook heeft de curator de rechtbank verzocht om te bepalen dat het gezin per omgaande de woning dient te ontruimen.

De curator stelt dat de lasten van de woning niet alleen met privégeld van de vrouw zijn betaald en derhalve valt de woning in de failliete boedel. De vrouw heeft uiteraard verweer gevoerd.

Over het algemeen is het niet bijzonder lastig om te bewijzen wie de eigendom van de woning heeft. Meestal blijkt dit uit de akte van levering en/of uit het kadaster.
Daarnaast diende de vrouw te bewijzen dat zij de woning geheel met eigen middelen heeft betaald, hetgeen een zeer lastige opgave bleek.

Na de procedure bij de rechtbank, die de curator gelijk heeft gegeven heeft het Gerechtshof bepaald dat nu in dit geval de vrouw niet kon bewijzen dat de lasten van de woning geheel door haar met eigen middelen zijn gefinancierd, de woning in de failliete boedel valt.

NIEUW SINDS 1 JANUARI 2012:
Wetswijziging 1 januari 2012 voor meer dan de helft met eigen middelen gefinancierd.
Naar aanleiding van de wijziging van het huwelijksvermogensrecht per 1 januari 2012 is de Faillissementswet ook gewijzigd. Als gevolg van deze wijziging hoeft de niet-failliete partner niet meer te bewijzen dat hij/zij de woning geheel, maar “slechts” voor meer dan de helft met eigen middelen heeft betaald.
In de praktijk betekent dit dat de niet-failliete partner moet bewijzen dat de hij/zij de rentelasten en voor zover van toepassing, de aflossingen van de echtelijke woning voor meer dan de helft heeft betaald. Dit kan op grond van de Faillissementswet alleen maar worden aangetoond met schriftelijke bewijzen en dus niet met bijvoorbeeld getuigenverklaringen.
Als de niet-failliete partner er niet in slaagt te bewijzen dat alleen hij/zij de eigendom van de woning heeft en dat hij/zij de woning voor meer dan de helft met privé middelen heeft betaald, valt de woning in de failliete boedel. De niet-failliete partner kan de woning dan niet terugnemen. Het enige wat de niet-failliete echtgenoot nog heeft is dan een persoonlijke vordering op de failliete echtgenoot. Die vordering bestaat uit al hetgeen hij/zij heeft besteed aan eigen middelen in de echtelijke woning. Deze vordering kan hij/zij dan wel indienen bij de curator maar in de meeste gevallen blijft hij/zij dan met lege handen achter.

Enkel huwelijkse voorwaarden waarin de echtelijke woning op naam van de niet-ondernemende partner wordt gesteld is dus onvoldoende om deze woning buiten de boedel te houden indien een van de echtgenoten failleert. Wel kunnen de risico’s voorafgaande aan een faillissement worden beperkt. In ieder geval moeten de ondernemer en de partner huwelijkse voorwaarden overeenkomen, eventueel zelfs nadat zij zijn gehuwd.

Het bizarre is, dat bijna niemand dit weet terwijl het bijna iedereen aangaat!

Dit artikel is geplaatst in "De Uitstraling" d.d. 29 oktober 2012.