Merk in kunstwerk mag, kunstwerk in product niet

24 jun 2021

Kunstenaars genieten een grote artistieke vrijheid. Soms kan het zo zijn dat zij een bekend merk willen gebruiken om een boodschap over te brengen of een bepaald beeld te schetsen. In hoeverre is dat geoorloofd? Mag men zomaar een merk afbeelden op bijvoorbeeld een schilderij? Daarbij komt ook de vraag: mag men een kunstwerk ook gebruiken voor het maken van een product? Ook al is dit het kunstwerk van iemand anders? In deze blog zal ik deze vragen beantwoorden.

Merk in kunstwerk

In een uitspraak op 14 oktober 2019 van het Benelux Gerechtshof speelde een dergelijke kwestie. Belgisch kunstenaar Cédric Peers gebruikte het logo van Dom Pérignon in een aantal van zijn kunstwerken. Bovendien noemde hij het merk in de omschrijving: The Damn Pérignon Collection. Merkhouder Moët Hennesy maakte bezwaar tegen dit gebruik van haar merk Dom Pérignon en stelde dat hier sprake was van inbreuk op haar merkenrecht.

Het Benelux Gerechtshof was van mening dat de artistieke vrijheid, als aspect van het recht op vrije meningsuiting van de kunstenaar, een geldige reden oplevert voor het gebruik van het merk. Hierbij werd wel de kanttekening gemaakt dat de uiting er niet op gericht mag zijn om het merk of de merkhouder schade toe te brengen. Een geldige reden impliceert een evenwicht tussen de belangen van beide partijen.

Kortom: men mag gebruik maken van een merk, mits dit gebruik geen schade toebrengt aan het merk of de merkhouder.

Echter, nu is de vraag in hoeverre men gebruik mag maken van andermans kunstwerk. Het gebruik van een ander merk en logo in het kader van artistieke vrijheid gaat, volgens bovengenoemde uitspraak, redelijk ver. Hoe zit dat met het gebruik van een kunstwerk voor een bepaald product?

Kunstwerk in product

Het volgende was aan de hand. Deense oprichters van een luxe horlogemerk hadden het voornemen om een schilderij te vernielen, zodat zij dit konden verwerken in een nieuwe collectie horloges. Voor dit plan hadden zij expliciet gekozen voor dit kunstwerk, omdat deze door experts internationaal werd erkend. Zij wilden een reactie uitlokken bij het publiek.

Echter, kunstenaar Tal Rosenzweig vond dit respectloos en stapte naar de rechter om te voorkomen dat zijn kunstwerk vernield zouden worden voor een louter commercieel en provocerend doel. Zijn advocaat stelde dat er hier sprake is van inbreuk op zijn auteursrecht. Op basis van het auteursrecht mag iemand een kunstwerken kopen, doorverkopen en zelfs vernietigen. Rosenzweig hoeft echter niet te accepteren dat iemand zijn kunstwerk verandert en vervolgens weer op de markt brengt.

De oprichters van het Deense horlogemerk brachten daar tegenin dat ze het kunstwerk zodanig zouden vernietigen, dat men het originele kunstwerk toch niet meer zou kunnen herkennen. De rechtbank in Denemarken ging echter niet mee in dit verweer heeft beslist dat het vernielen van het kunstwerk verboden is.

Conclusie

Het gebruik van een merk in kunstwerken is mogelijk. De grens die hieraan is verbonden is dat het gebruik ervan geen schade mag toebrengen aan het merk of de merkhouder. Daar tegenover staat dat een kunstwerk niet gebruikt mag worden in een producten die op de markt gebracht worden. Vernieling van een kunstwerk dan ten doel heeft gebruikt te worden in andere producten, is verboden.

In de praktijk kan het voorkomen dat u graag een merk wilt gebruiken voor uw eigen creaties, of dat u vermoedt dat uw merk wordt gebruikt door iemand anders. Heeft u hier vragen over? Neem dan vrijblijvend contact op.

 

 

BG.legal

    Werk aan de winkel voor auteursrechthebbenden – de rechter wil meer bewijs zien
    Lees meer
    Architecten, let op je (auteurs)rechten!
    Lees meer
    Bescherm softwareontwikkeling met solide overeenkomsten
    Lees meer
    Geen merkinbreuk door gebruik als metatag
    Lees meer
    Fake facturen
    Lees meer
    Eigendom op data
    Lees meer
    Nieuwe regelgeving voor producenten in de textielsector in Nederland
    Lees meer
    26 april: World Intellectual Property Day
    Lees meer
    Samen een creatief werk gemaakt? Dan zijn afspraken over auteursrecht belangrijk!
    Lees meer
    Nike vecht het merk ‘MAX 1’ van Mavic aan
    Lees meer
    Bescherming van slogans
    Lees meer
    AI, kunst & auteursrecht
    Lees meer
    Merkinbreuk en misleidende/ongeoorloofde reclame
    Lees meer
    Picnic schendt portretrecht van (ex-)werknemer
    Lees meer
    AI, kunst en auteursrecht
    Lees meer
    Een geluidsfragment als merk registreren: kan dat?
    Lees meer
    De auteursrechtelijke implicaties van ChatGPT
    Lees meer
    Kortingsactie merk- en modelregistratie 2023
    Lees meer
    Tegenslag voor Rolex
    Lees meer
    Auteursrecht vergoeding verschuldigd voor afspelen muziek in zorglocatie
    Lees meer
    Een kwestie over schoenen: namaak Louboutin advertenties op Amazon
    Lees meer
    Een portret als merk
    Lees meer
    De Nederlandse rechter onbevoegd in geschil over reisdagboek
    Lees meer
    Auteursrechtinbreuk, schadevergoeding en proceskosten
    Lees meer
    Nietigverklaring van een merk
    Lees meer
    De intocht van sinterklaas en het auteursrecht
    Lees meer
    Rust er auteursrecht op mijn product?
    Lees meer
    Franchisegever beroept zich met succes op concurrentiebeding
    Lees meer
    De uitwerking van een concept kan worden beschermd
    Lees meer
    De bescherming van kleurmerken en het relevante publiek
    Lees meer
    Inbreuk op IE-recht? Let op bestuurdersaansprakelijkheid
    Lees meer
    BG.legal gaat intensieve samenwerking aan met Dohmen advocaten
    Lees meer
    Product design als merk, eerder uitzondering dan regel
    Lees meer
    ACM: Misleidende duurzaamheidsclaims van Decathlon & H&M
    Lees meer
    Doorverkoop van Formule 1-tickets wordt niet verboden
    Lees meer
    Concurrentie op Bol.com: EAN-nummers en merkinbreuken
    Lees meer
    Gebruik van TM, ® en © tekens
    Lees meer
    Mag een ander jouw merk als domeinnaam gebruiken?
    Lees meer
    De overwinningspose als merk
    Lees meer
    Wat is trademark squatting?
    Lees meer
    Oorsprongsbenamingen op producten voor derde landen ook verboden
    Lees meer
    Merkhouder aansprakelijk voor schade ook wanneer hij niet betrokken is bij productie van het product
    Lees meer
    Gemeenschappelijk auteursrecht op software, wie heeft aanspraak op welk deel?
    Lees meer
    Nietigverklaring modelaanvraag, wat nu?
    Lees meer
    Het belang van merkbewaking
    Lees meer
    Het belang van een merkonderzoek
    Lees meer
    Geen auteursrechtelijke bescherming op ontwerp
    Lees meer
    Wat is het verschil tussen een merk en een handelsnaam?
    Lees meer
    Merkbewaking
    Lees meer
    Uitgebreid Merkonderzoek
    Lees meer
    Modelregistratie
    Lees meer
    Merkregistratie
    Lees meer
    Afwijkende prijzen in Google Shopping: is dat misleidende reclame?
    Lees meer
    Belang van een modelregistratie
    Lees meer
    Strengere regels voor invloedrijke influencers
    Lees meer
    Algemene Voorwaarden B2B
    Lees meer
    Modelrecht op friet
    Lees meer
    Bescherming merken in de virtuele wereld
    Lees meer
    Is de vormgeving van een website auteursrechtelijk beschermd?
    Lees meer
    Wanneer is de aanvraag van een merkregistratie te kwader trouw?
    Lees meer
    Korting advocaatkosten voor MKB-ondernemers bij juridisch advies in 2022
    Lees meer
    Wie heeft auteursrecht op software/vormgeving app/website?
    Lees meer
    Champagne en het intellectueel eigendomsrecht
    Lees meer
    Silhouet sinterklaas: auteursrechtinbreuk met inpakpapier
    Lees meer
    (Senior) Medewerker IE/IT/Privacy
    Lees meer
    Model moet nieuw zijn bij aanvraag modelregistratie
    Lees meer
    Fake factuur na een merk- of modelregistratie, pas op!
    Lees meer
    Het decoderen van producten kan onrechtmatig zijn
    Lees meer
    Merken op verzenddozen: mag dat wel?
    Lees meer
    Kortingsperiode op merk- en modelregistraties verlengd
    Lees meer
    Nieuwsbrief voor datascience ondernemingen
    Lees meer
    Kun je een auteursrecht krijgen op een algoritme?
    Lees meer
    Wapenen tegen copycats? Registreer je merk!
    Lees meer
    Recept en foto’s gekopieerd door Sonja Bakker: plagiaat of auteursrechtinbreuk?
    Lees meer
    IE in de holding
    Lees meer
    Online oplichting en zakelijke identiteitsfraude: wat te doen?
    Lees meer
    Succesvol webinar Fashion & Law deel 2
    Lees meer
    Gebruik van cookies in jouw webshop: Aan welke regels moet ik mij houden?
    Lees meer
    EK-gekte losgebarsten: KNVB vs. Jumbo
    Lees meer
    Belangrijke wijzigingen auteursrecht: makers en exploitanten
    Lees meer
    Jouw eigen gezicht als merkregistratie: kan dat?
    Lees meer
    De Juridische Afdeling: Legal as-a-Service
    Lees meer
    Misleidende duurzaamheidsclaims in de modebranche: Waar moet ik op letten?
    Lees meer
    Is er wel of niet voldaan aan de voorwaarden voor contractuele overdracht van rechten?
    Lees meer
    Korting voor model- en merkregistraties - aanvraagperiode 1 tot 31 mei
    Lees meer
    Nooit geschoten is altijd mis: Tommy Hilfiger vs. Facebook uiteengezet
    Lees meer
    Intellectueel eigendom en Tech: waar moet je op letten?
    Lees meer
    Reclame maken voor corona zelftesten
    Lees meer
    Wilt u weten of uw merk nog vrij is?
    Lees meer
    Het gebruik van (framed) hyperlinks vs. het auteursrecht
    Lees meer
    Een geschil/discussie kan ook snel en voor redelijke kosten worden opgelost
    Lees meer
    Functie van cosmetische producten verplicht op verpakking
    Lees meer
    Modelrecht en auteursrecht op inwerpzuil
    Lees meer
    Merkonderzoek: Hoe voorkom je merkinbreuk?
    Lees meer
    Doorhaling van een merkregistratie
    Lees meer
    Een webshop: mag alles zomaar of gelden er regels?
    Lees meer
    Een merk moet ook daadwerkelijk gebruikt worden
    Lees meer
    Mag je foto's van werknemers gebruiken?
    Lees meer
    Sinterklaas is toch gewoon sinterklaas?
    Lees meer
    Auteursrechten & Artificial Intelligence
    Lees meer
    Is nieuwe wet- of regelgeving nodig voor AI?
    Lees meer
    Positiemerk: kan je dat beschermen?
    Lees meer
    Is een registratiedossier beschermd door auteursrecht?
    Lees meer
    Wees de copycats voor!
    Lees meer
    Wie is verantwoordelijk voor de analyse door een algoritme?
    Lees meer
    Mag ik een zelftest voor corona verkopen?
    Lees meer
    Stijl of trend: auteursrechtelijke bescherming?
    Lees meer
    Inspiratie in de fashion industrie: wat zijn de grenzen?
    Lees meer
    Hulp bij verwijderen van vervelende YouTube video’s: een stappenplan
    Lees meer
    Agentuur- en bemiddelingsovereenkomst, wat is het verschil?
    Lees meer
    De 7 verschillen in auteursrecht is een mythe
    Lees meer
    RAINS vs. Zara: geen auteursrecht, wel slaafse nabootsing
    Lees meer
    Merkgebruik bij import producten en doorverkoop
    Lees meer
    Aansprakelijkheid bij affiliate marketing
    Lees meer
    Mag fotograaf foto’s gebruiken voor eigen doel?
    Lees meer
    Wanneer is er sprake van merkinbreuk?
    Lees meer
    Picnic maakt toch geen inbreuk op portretrecht Max Verstappen
    Lees meer
    Foto’s gebruiken op moodboards in Fashion
    Lees meer
    Inbreuk auteursrecht in documentaire Michael Moore
    Lees meer
    NVM is niet verplicht om VBO-leden toegang tot data te geven
    Lees meer
    Bescherming merkrecht: hoe ver gaat dat?
    Lees meer
    Vernietiging van een ingeschreven merk: hoe dan?
    Lees meer
    Merkinbreuk door fulfilment diensten
    Lees meer
    Klinische evaluatie bij combinatiegebruik van medische hulpmiddelen
    Lees meer
    Kan ik de vorm van een product met een vormmerk (3D) beschermen?
    Lees meer
    Reclame voor geneesmiddelen, maar niet zelf verkopen: mag dat zomaar?
    Lees meer
    Dragons’ Den deel 2: de ondernemer die het snapt
    Lees meer
    De lessen uit Dragons’ Den
    Lees meer
    Waarom Rumag auteursrechtinbreuk maakt
    Lees meer
    Modelrecht op meubels: inbreuk of niet?
    Lees meer
    Checklist verpakken van producten
    Lees meer
    Wanneer is verpakken/opnieuw inpakken van producten toegestaan?
    Lees meer
    Primark versus Dr. Martens
    Lees meer
    Namen van beroemdheden gebruiken in fashion
    Lees meer
    Intellectueel eigendomsrecht
    Lees meer
    Merken en modellen
    Lees meer
    Domeinnamen
    Lees meer
    Slaafse nabootsing
    Lees meer
    Auteursrecht
    Lees meer
    Merkinschrijving Balmain faalt
    Lees meer
    Fashion & Design
    Lees meer
    Wie heeft recht op de domeinnaam?
    Lees meer
    De octrooigemachtigde en het faillissement (Deel 2)
    Lees meer
    Geslaagde bijeenkomst Blockchain & Food tijdens Den Bosch Data Week
    Lees meer
    Hoge boetes voor webwinkels die consumentenregelgeving overtreden
    Lees meer
    Identieke handelsnaam in de hotellerie: Bosch hotel mag naam blijven gebruiken
    Lees meer
    De octrooigemachtigde en het faillissement (deel 1)
    Lees meer
    Kartelverbod ook bij (Tech-)licenties en samenwerkingscontracten aanwezig
    Lees meer
    Productomschrijving op een website. Auteursrecht mogelijk?
    Lees meer
    Nieuw Intellectueel Eigendomsrecht/ IT recht advocatenkantoor in Eindhoven
    Lees meer
    Tips voor het verkrijgen van auteursrechten
    Lees meer
    Auteursrecht op website(teksten)
    Lees meer
    Bescherming winkelinterieur
    Lees meer
    Is het interieur van een winkel beschermd?
    Lees meer
    Het beëindigen van de onderneming bij een inbreuk op IE-rechten
    Lees meer
    Dezelfde handelsnaam maakt toch geen inbreuk. Hoe kan dat?
    Lees meer
    Is de vormgeving van een industrieel product beschermd?
    Lees meer
    Hoever mag je gaan bij het nabootsen van een stijl/concept?
    Lees meer
    Adidas merk onderuit door nieuwe uitspraak
    Lees meer
    Aanvraag Tommy Hilfiger bescherming auteursrechten afgewezen
    Lees meer
    Inbreuk op merken in de beauty branche
    Lees meer
    Domeinnamen en merken: het wil nog wel eens botsen
    Lees meer
    Hoe bescherm ik mijn intellectuele eigendom bij een faillissement?
    Lees meer
    Reclameregels voor geneesmiddelen, medische hulpmiddelen en gezondheidsproducten
    Lees meer
    Farma, Health en Life Sciences
    Lees meer