Bestuurdersaansprakelijkheid in geval van faillissement

Persoonlijk risico bij kennelijk onbehoorlijk bestuur

Wanneer een onderneming failliet gaat, kan dit niet alleen zakelijke gevolgen hebben, maar ook persoonlijke risico’s voor bestuurders met zich meebrengen. In specifieke situaties kan een bestuurder persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor de schulden van de rechtspersoon. De curator speelt hierin een centrale rol. 

Faillissementsaansprakelijkheid: wanneer bent u als bestuurder kwetsbaar? 

De curator kan in faillissement een vordering instellen tegen de bestuurders indien sprake is van: 

• Kennelijk onbehoorlijk bestuur én 
• Dit gedrag moet een belangrijke oorzaak van het faillissement zijn geweest. 

De bewijslast ligt in principe bij de curator. Echter, in bepaalde situaties zoals het ontbreken van een deugdelijke administratie of het te laat deponeren van de jaarrekening keert het bewijsvermoeden zich om: het staat dan vast dat sprake is van onbehoorlijk bestuur én dit wordt vermoed een belangrijke oorzaak van het faillissement te zijn. De bestuurder moet dan zelf bewijzen dat het faillissement niet veroorzaakt is door onbehoorlijk bestuur maar juist door een andere, externe oorzaak. 

Hoofdelijke aansprakelijkheid 

Bestuurdersaansprakelijkheid is in beginsel hoofdelijk: elke bestuurder kan worden aangesproken voor het geheel. Toch heeft een individuele bestuurder de mogelijkheid zich te verdedigen, bijvoorbeeld door aan te tonen: 

• Dat hij niet betrokken was bij het onbehoorlijk bestuur; 
• Dat hem geen persoonlijk verwijt treft; 
• En dat hij voldoende maatregelen heeft genomen om negatieve gevolgen te voorkomen. 

Andere vormen van bestuurdersaansprakelijkheid 

Interne aansprakelijkheid 

Een bestuurder kan ook intern aansprakelijk worden gesteld door de rechtspersoon zelf, bijvoorbeeld door aandeelhouders of opvolgende bestuurders. Voor aansprakelijkheid is vereist dat sprake is van een voldoende ernstig persoonlijk verwijt aan het bestuur. Hierbij geldt de vraag of een redelijk handelend bestuurder in vergelijkbare omstandigheden anders zou hebben gehandeld. 

Externe aansprakelijkheid (jegens derden) 

Bestuurders kunnen ook persoonlijk aansprakelijk worden gesteld op grond van onrechtmatige daad. Dat kan zowel in als buiten een faillissement en zowel door een curator als door individuele schuldeisers zelf. Denk aan situaties waarin de bestuurder: 

• Overeenkomsten aangaat namens de onderneming terwijl hij weet dat deze niet kunnen worden nagekomen en de contractspartij daaruit schade zal lijden; 
• Selectieve betalingen verricht, bijvoorbeeld aan een financier waarvoor hij persoonlijk borg staat. 

In dergelijke gevallen moet sprake zijn van een voldoende ernstig persoonlijk verwijt. 

Voorkom persoonlijke aansprakelijkheid 

Bestuurdersaansprakelijkheid kan grote gevolgen hebben. Laat u daarom tijdig adviseren over uw positie, zowel bij een dreigend faillissement als bij (complexe) beslissingen in de aanloop daartoe. 

Twijfelt u over uw aansprakelijkheid als bestuurder of bent u geconfronteerd met een claim van een curator of derde partij? Neem dan direct contact op met onze specialisten voor gericht juridisch advies.