Hoe kan ik mijn product beschermen? Een vraag die regelmatig voorkomt. Een product kan worden beschermd met verschillende intellectuele eigendomsrechten. Afhankelijk van de situatie kunnen er zelfs meerdere intellectuele eigendomsrechten van toepassing zijn. De meest voorkomende zijn het modellenrecht en het auteursrecht. Maar onder omstandigheden kan een product ook als een merkrecht worden beschermd.
Rechten voor product bescherming
Modellenrecht
Het
modellenrecht biedt bescherming tegen het uiterlijk (2D of 3D) van een concreet
voortbrengsel. Denk hierbij aan de vorm (2D of 3D), kleur, textuur en/of materiaal in combinatie met het
voortbrengsel. Het moet gaan om een voortbrengsel dat visueel kan worden waargenomen. Als het een complexer
voortbrengsel is, dus met (onder)delen, kunnen ook de onderdelen middels het modelrecht beschermd worden. Een
voortbrengsel is een door industriële of ambachtelijk wijze vervaardigd voorwerp. Het uiterlijk, de vormgeving zelf van een voortbrengsel wordt beschermd.
Om je product te beschermen met een modelrecht, moet jouw product nieuw zijn én een
eigen karakter hebben. Dus er mag
nooit een identieke (of in onbelangrijke details verschillend) model beschikbaar zijn geweest. Als dit wel het geval is, is jouw product niet meer nieuw. Hierbij is het niet van belang of een identiek product voor andere doeleinden is gemaakt.
Jouw product heeft een eigen karakter wanneer de
algemene indruk van jouw product verschilt met de
algemene indruk van een eerder ontstaan product voor het publiek. Dus er mag geen verwarring ontstaan tussen jouw product en het product(en) dat al bestaat. Technisch bepaalde elementen worden niet meegenomen in de beoordeling en worden ook niet beschermd.
Dus als je product nieuw is en een
eigen karakter heeft, kan je het beschermen door het te
registreren als een model. Het is ook mogelijk om een niet-geregistreerd modelrecht te verkrijgen. Dit recht ontstaat als je je product binnen de EU voor het publiek beschikbaar stelt, maar biedt beperktere bescherming.
Auteursrecht
Het auteursrecht biedt de maker van een
werk het recht om anderen te weerhouden dit
werk te openbaren en te verveelvoudigen. Een product beschermen met het auteursrecht komt vaak voor. Immers vallen onder een
werk ook tekeningen en modellen van nijverheid. In tegenstelling tot een modelrecht ontstaat een auteursrecht automatisch als het voldoet aan de vereiste van
eigen oorspronkelijk karakter en
de persoonlijke stempel van de maker.
Je product heeft een eigen oorspronkelijk karakter als het niet ontleend is aan de vorm van een ander
werk. Wanneer je product is ontstaan door jouw vrije en creatieve keuzes, draagt het ook de persoonlijke stempel van de maker. Wanneer is voldaan aan beide voorwaarden, wordt je product automatisch door het auteursrecht beschermd. Let op, als je product louter een technisch effect dient of de
vormgeving van je product is te banaal of triviaal, wordt het
niet beschermd met het auteursrecht.
Merkenrecht
Een product beschermen middels het
merkenrecht is mogelijk, mits het voldoet aan bepaalde voorwaarden. In tegenstelling tot het modellen en auteursrecht ligt de lat in het merkenrecht hoger. Ten eerste moet het onderscheidend zijn voor de waren en/of diensten waarvoor je het wil
registeren. Dit is een van de heikele punten. Immers, bij gebruiksproducten wil je dat specifieke product registreren. In dat geval zal het product beschrijvend zijn.
Een vorm kan in de volgende gevallen geen merk zijn:
- Vorm noodzakelijk om een technische uitkomst te verkrijgen.
- Vorm bepaald door de aard van de waar (als de specifieke vorm absoluut noodzakelijk is). Bijvoorbeeld een eierdoos.
- Vorm geeft een wezenlijke waarde aan de waar (als de vorm overheerst bij een aankoopbeslissing).
Een tweetal voorbeelden van vormmerken zijn de chocoladereep van Toblerone en de batterij van Duracell.
Welk recht moet je kiezen?
Welk intellectueel eigendomsrecht nu het meest geschikte is hangt af van de omstandigheden. Voldoet je product aan de voorwaarde om in aanmerking te komen voor een van de rechten? Wil je weten of dit het geval is, neem dan contact op met een van onze
specialisten.
