Werkgever moet een billijke vergoeding betalen na grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer

Eerder organiseerden wij een webinar over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Sindsdien verschijnen er met regelmaat nieuwe misstanden in de media. Recente voorbeelden zijn misstanden bij KLM, NOS Sport en De Wereld Draait Door. Dat grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer nog altijd relevant is, zie je ook terug in de rechtspraak. Er worden veel uitspraken gedaan over ontslag op staande voet van werknemers die grensoverschrijdend gedrag hebben vertoond. Op 8 maart 2023 oordeelde het hof over een ander arbeidsrechtelijk gevolg van grensoverschrijdend gedrag. Deze zaak betrof niet het ontslag van de werknemer die zich grensoverschrijdend had gedragen, maar het ontslag van de werknemer die daarvan slachtoffer was geworden. Werkgever verzocht om ontbinding van de arbeidsovereenkomst. De werknemer vorderde op haar beurt een billijke vergoeding. Zij stelde dat haar werkgever aansprakelijk was voor het niet garanderen van een veilige werkomgeving. In dit artikel wordt de verplichting van een werkgever om een veilige werkomgeving te garanderen uiteengezet aan de hand van deze uitspraak.

 
Werkgeversplicht voor een veilige werkomgeving

Uit artikel 3  van de Arbeidsomstandighedenwet volgt dat een werkgever verplicht is zorg te dragen voor de veiligheid en gezondheid van werknemers voor alle met de arbeid verbonden aspecten. Wanneer een werkgever onvoldoende maatregelen treft voor een veilige werkomgeving, dan kan hij daarvoor aansprakelijk worden gesteld. Onder een veilige werkomgeving valt niet alleen fysieke veiligheid, maar ook sociale veiligheid. Op een werkplek moeten werknemers respectvol met elkaar omgaan en de werkomgeving mag niet ten koste gaan van de mentale gezondheid van werknemers. Het voorkomen van en handelen bij grensoverschrijdend gedrag valt onder de beschermingsplicht van een werkgever. In de bovengenoemde uitspraak was er een sociaal onveilige werkomgeving ontstaan. Wat was er gebeurd? De leidinggevende had de werknemer uitgescholden, beledigd en geïntimideerd. Nadat een bedrijfsarts daarvan melding maakte, toonde de leidinggevende zich niet bereid zijn gedrag te veranderen. Volgens het hof hield de leidinggevende daardoor de onveilige werkomgeving in stand. Het hof oordeelde dat de werkgever geen veilige werkomgeving heeft gegarandeerd en dus niet heeft voldaan aan zijn zorgplicht uit de Arbeidsomstandighedenwet.

 
Maatregelen voor een veilige werkomgeving

Het hof bevestigde het oordeel van de rechtbank dat tussen partijen een verstoorde arbeidsverhouding was ontstaan. De verstoorde arbeidsverhouding was veroorzaakt door het niet- garanderen van een veilige werkomgeving. De werkgever heeft daardoor ernstig verwijtbaar gehandeld. Het hof veroordeelde de werkgever daarom tot betaling van een billijke vergoeding. Om een vergelijkbare situatie te voorkomen is het belangrijk om als werkgever maatregelen te treffen die een sociaal veilige werkomgeving bevorderen. Hierbij kan gedacht worden aan:

• het opstellen van een gedragsprotocol;
• het uitvoeren van een deugdelijk onderzoek nadat melding wordt gedaan van grensoverschrijdend gedrag;
• het aanstellen van een vertrouwenspersoon;
• Aandacht besteden een de (arbeids)positie van de vermeende dader en het slachtoffer. Wanneer beide werknemers zijn, is werkgever vaak de grote verliezer. Het kan namelijk voorkomen dat met beide werknemers het dienstverband eindigt, mogelijk met hoge kosten tot gevolg.

Eerder schreven wij hoe te handelen bij (seksueel) grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer.

 
Wetsvoorstel tot wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met het verplicht stellen van een vertrouwenspersoon

Het aanstellen van een vertrouwenspersoon is nu nog een vrijwillige keuze voor werkgevers. Daar kan verandering in komen. Er ligt namelijk een wetsvoorstel dat een vertrouwenspersoon voor elk bedrijf verplicht stelt. Volgens de indieners van het wetsvoorstel speelt een vertrouwenspersoon een belangrijke rol bij het creëren van een sociaal veilige werkomgeving. Een vertrouwenspersoon voorkomt en beperkt de impact van grensoverschrijdend gedrag. Als het voorstel wordt aangenomen, dan zal elke werkgever een vertrouwenspersoon moeten aanstellen. Dit kan een interne vertrouwenspersoon zijn, maar werkgevers mogen ook voor een externe vertrouwenspersoon kiezen.

 
Juridisch advies bij grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer

Heeft u vragen omtrent grensoverschrijdend gedrag? Vraagt u zich af welke maatregelen u kan treffen of wat voor beleid u dient te voeren? Neem dan contact op met Marlies Hol, advocaat arbeidsrecht bij BG.legal.