Non-conformiteit van complexe technologie: de melkrobot als praktijkvoorbeeld
Wat is non-conformiteit?
Een product is non-conform wanneer het niet de eigenschappen bezit die de koper op grond van de overeenkomst en gerechtvaardigde verwachtingen mag verwachten. Het moet geschikt zijn voor normaal gebruik. Als herstel niet (meer) mogelijk is, mag de koper de koopovereenkomst onder bepaalde voorwaarden ontbinden.
Casus melkrobot
In een recente zaak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden voldeed een melkrobot niet: er traden structureel veel mismelkingen op. De leverancier stelde dat dit kwam door de bedrijfsvoering van de koper, maar koper stelde dat de robot vanaf het begin niet naar behoren functioneerde. Een vergelijking met het succesvolle gebruik van een andere melkrobot toonde bovendien dat het probleem in ieder geval niet lag in de kudde of de bedrijfsvoering. Een melkrobot met veel mismelkingen functioneert niet naar behoren, daarom moet ervan worden uitgegaan dat de geleverde melkrobot niet geschikt was voor normaal gebruik, aldus het hof.
Wanneer slaagt een beroep op non-conformiteit?
Een beroep op non-conformiteit slaagt wanneer:
- de koper aantoont dat het product niet geschikt is voor normaal gebruik; én
- de leverancier de gebreken niet meer kan herstellen en het verweer van non-conformiteit niet kan onderbouwen.
De leverancier kan in deze kwestie de non-conformiteit weerleggen als hij:
- Aantoont vooraf de koper concreet en op maat te hebben gewaarschuwd voor omstandigheden in diens bedrijfsvoering (bijv. kuddesamenstelling, lactatieduur) die problemen zouden kunnen veroorzaken; en
- Kan bewijzen dat juist die omstandigheden daadwerkelijk de oorzaak zijn geweest van het defect of disfunctioneren.
Daarnaast kan de leverancier aantonen dat de koper redelijke instructies niet heeft opgevolgd (zoals handmatig aansluiten, kudde splitsen of andere gebruiksvoorschriften).
Overigens kan er een klachtplicht van toepassing zijn, wat betekent dat de koper binnen bekwame tijd moet klagen bij de verkoper. In deze zaak beperkte die zich tot het servicecontract en niet tot de koopovereenkomst.
Bewijsopdracht aan de verkoper
Het hof legt in deze uitspraak de bewijslast bij de leverancier: hij moet aantonen dat de mismelkingen wél uit de bedrijfsvoering of onjuist gebruik voortkwamen. Belangrijk is dat dit alleen kan slagen als de koper daarover vooraf voldoende en concreet geïnformeerd is. Zonder waarschuwing kan de leverancier zich niet beroepen op tekortschietend gebruik door de koper.
Les voor de praktijk
Leveranciers die hun waarschuwings- en informatieplicht niet nakomen, lopen het risico dat hun product non-conform wordt bevonden en de koopovereenkomst wordt ontbonden. Voor kopers biedt de uitspraak handvatten om zich te beroepen op ontbinding of schadevergoeding.
Voor leveranciers van technologie (bijvoorbeeld software- en AI-projecten) betekent dit concreet:
- Zorg voor duidelijke precontractuele advisering;
- Documenteer afhankelijkheden van de bedrijfsvoering of context; en
- Waarschuw expliciet voor mogelijke beperkingen en leg dit schriftelijk vast.
Heeft u vragen over non-conformiteit van technologie? Neem contact op met een van onze specialisten.
