Overname, risico voor de nationale veiligheid?
In het kort
- Let op de Wet Vifo bij de verkoop aan of investering door een buitenlandse partij.
- De Wet Vifo is van belang bij investeringen, fusies en overnames met betrekking tot strategisch belangrijke kennis en bedrijven.
De overnamepraktijk is weer in volle gang en uit onderzoek volgt een stijgende lijn in het aantal transacties in 2024. Bij een overname spelen diverse aspecten een rol, waaronder de op 1 juni 2023 van kracht geworden Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames (“Wet Vifo”). Dit blijkt maar weer na de overname van 70% van de aandelen in het van oorsprong Nederlandse Anteryon door het Chinese Jingfang Optoelectronics. Demissionair minister Adriaansens maakt zich voornamelijk zorgen over een transactie tussen de aandeelhouders van Jingfang Optoelectronics: een investeringsfonds van de lokale Chinese overheid ‘Suzhou’ (66%) en een beursgenoteerd chipbedrijf ‘China Wafer’ (33%). In 2021 heeft China Wafer meerderheidsaandeelhouder Suzhou uitgekocht. De minister stelt indicaties te hebben ontvangen dat de transactie een “mogelijk risico voor de nationale veiligheid oplevert”.
Wet Vifo
De Wet Vifo heeft als doel om de Nederlandse nationale veiligheid te beschermen tegen mogelijke risico’s die voortvloeien uit investeringen, fusies en overnames die betrekking hebben op vitale aanbieders of ondernemingen die actief zijn in de sector van gevoelige technologieën. De Wet Vifo stelt in geval van een investering, fusie of overname bij bepaalde type ondernemingen een veiligheidstoetsing verplicht, namelijk bij:
- leveranciers van kritieke processen;
- ondernemingen die beschikking over gevoelige technologieën.
Onder gevoelige technologieën vallen bijvoorbeeld dual-use technologieën (technologieën met zowel een civiele als militaire toepassing) die onderworpen zijn aan export controle volgens EU-regelgeving, alsmede militaire goederen die vermeld staan op de EU Gemeenschappelijke Militaire lijst.
Investeerders in deze ondernemingen moeten wijzigingen in de zeggenschap binnen de onderneming melden aan het Bureau Toetsing Investeringen (“BTI”), dat vervolgens beoordeelt of er een risico voor de nationale veiligheid bestaat. Investeringsactiviteiten die leiden tot het verkrijgen van zeggenschap of significante invloed in een onderneming zoals hiervoor benoemd, moeten gemeld worden.
De toetsing door het BTI omvat vervolgens twee fasen:
- fase 1: een risicobeoordeling;
- fase 2: een diepgaand onderzoek als uit Fase 1 blijkt dat er mogelijke nationale veiligheidsrisico’s zijn.
Een belangrijk aspect van de Wet Vifo is dat deze van toepassing is op bedrijven die gevestigd zijn in Nederland. Daarbij wordt er gekeken naar de verbondenheid met Nederland, en niet naar de vestigingsplaats van de onderneming op papier. Dit is vooral relevant voor buitenlandse ondernemingen die operationele activiteiten in Nederland uitvoeren.
De Wet Vifo heeft aanzienlijke implicaties voor investeerders en ondernemingen binnen de gespecificeerde sectoren omdat niet-naleving kan leiden tot ernstige sancties, waaronder het verbieden of terugdraaien van de investering, fusie of overname.
Minister in het ongelijk gesteld
Minister Adriaansens is een procedure gestart omdat de wijziging in de zeggenschap over Anteryon (als gevolg van de transactie tussen Suzhou en China Wafer) niet was gemeld bij het BTI. De rechtbank heeft de minister uiteindelijk in ongelijk gesteld. Anteryon heeft aangevoerd dat de zeggenschap door de afspraken tussen de Chinese aandeelhouders van Jingfang Optoelectronics altijd al in handen was van China Wafer. De uitkoop van Suzhou door China Wafer had daardoor in feite geen gevolgen voor de zeggenschap over Anteryon. Gelet hierop oordeelt de rechtbank dat Anteryon de wijziging in het aandeelhouderschap niet had hoeven te melden onder de Wet Vifo.
Meer weten over fusies en overnames in het algemeen, of de Wet Vifo in het bijzonder? Neem dan contact op!
