Wanneer rust er auteursrecht op je product, ontwerp of kunstwerk?
Als er een discussie plaatsvindt over auteursrechtinbreuk is de eerste vraag altijd: rust er auteursrecht op het originele werk? De drempel van auteursrecht is laag, maar moet natuurlijk wel gehaald worden. Hoe bepaal je dat er auteursrecht op je ontwerp, product of kunstwerk rust?
Eigen, intellectuele schepping
Binnen de EU is er sprake van auteursrecht als het gaat om een “eigen, intellectuele schepping”. In Nederland moet volgens de rechtspraak de drempel van het “eigen oorspronkelijke karakter en persoonlijke stempel” (hierna: “EOK&PS) gehaald worden. Dat geeft al wat houvast. Er moet menselijke creativiteit aan te pas komen, het moet oorspronkelijk zijn - het mag nog niet eerder gemaakt zijn - en de persoonlijkheid van de maker moet te herkennen zijn. Het mag hieruit wel duidelijk worden dat per kunstwerk, ontwerp of product moet worden bepaald of er sprake is van auteursrecht.
Discussie bij de rechtbank
Dit is de reden dat er bij de rechtbank toch nog regelmatig wordt gediscussieerd over het auteursrecht. Kan een eiser zijn auteursrecht niet goed onderbouwen terwijl een gedaagde dit recht gemotiveerd betwist? Dan is er een risico dat de rechter bepaalt dat er geen auteursrecht op het betreffende voorwerp rust. Hoe onderbouw je je auteursrecht dan goed? Daarover gaat een vraag die het Hooggerechtshof van Zweden aan het Europese Hof van Justitie stelde.
Zweedse tafels
De eiser in de Zweedse procedure is een interieur- en meubilairontwerper die een tafel heeft ontworpen. De gedaagde handelt in meubilair en andere interieurproducten, waaronder een tafel die zeer veel op de tafel van de eiser lijkt. In de eerste instantie oordeelde de rechter dat er auteursrecht op de tafel rust en dat de gedaagde partij daar inbreuk op had gemaakt. Er is hoger beroep ingesteld en tijdens dit beroep is een discussie ontstaan over de onderbouwing van auteursrechtelijke bescherming.
Twee ideeën over auteursrecht
Kort gezegd zijn er twee ‘stromingen’ binnen deze discussie: het maakproces en het resultaat. De eerste idee over het auteursrecht is dat de creatie een uitdrukking van de persoonlijkheid van de maker moet zijn – hierbij is het maakproces belangrijk. De andere idee gaat meer uit van originaliteit, het werk moet geen imitatie van een ander werk zijn – hierbij is het resultaat het belangrijkst.
Vraag aan het Europese Hof
De vragen van het Zweedse hof gaan over deze factoren. Wat weegt het zwaarst, waar moeten rechters (en dus ook rechthebbenden) op letten? Dit soort vragen is belangrijk zodat rechters in de gehele EU tot dezelfde uitspraken kunnen komen en er meer rechtszekerheid ontstaat. Wij volgen dit op de voet. En mocht u in de tussentijd vragen hebben over auteursrecht, dan kunt u daarover natuurlijk bij ons terecht.
