Brandstichting door je kind, ben je als ouder aansprakelijk?

De aansprakelijkheid van ouders voor de gedragingen van hun kinderen hangt onder meer af van de leeftijd van het kind. Het is in ieder geval niet zo dat ouders altijd aansprakelijk zijn tot het kind de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt. We kennen in Nederland bepaalde leeftijdscategorieën.

Kind tot 14 jaar
Voor schade die is toegebracht door een kind dat de leeftijd van 14 jaar nog niet heeft bereikt zijn de ouders altijd aansprakelijk.

14- en 15-jarigen
Voor schade die is toegebracht door een 14- of 15-jarige zijn in principe de ouders aansprakelijk. De ouders zijn echter niet aansprakelijk als ze aan kunnen tonen dat ze het gedrag van hun kinderen niet konden verhinderen. De ouders moeten dus aantonen dat hen geen verwijt treft.

16- en 17-jarigen
Kinderen van deze leeftijd zijn in de eerste plaats zelf aansprakelijk. De ouders kunnen alleen aansprakelijk zijn voor de gedragingen van hun kind als ze nalatig zijn geweest.

18 jaar
Het kind is meerderjarig en zelf aansprakelijk. Ouders zijn dus ook niet meer aansprakelijk.

Het is een misverstand dat de aansprakelijkheid voor de ouders doorloopt tot het kind 21 jaar is. Deze leeftijd is alleen van belang voor de onderhoudsplicht van een ouder. Ouders zijn wettelijk verplicht hun kinderen tot het 21ste jaar in hun levensonderhoud te voorzien.

Brandstichting
Een groepje 15-jarige jongens sticht brand in een schoolgebouw. De toegebrachte schade is meer dan 1 miljoen. De rechtbank oordeelt in ieder geval dat de jongens aansprakelijk zijn voor de schade. De verschillende verzekeraars van het schoolgebouw willen de uitgekeerde schade verhalen op de ouders van de jongens. Zij stellen dat de ouders tekort zijn geschoten in het toezicht op hun kinderen.

Oordeel Rechtbank
De rechtbank stelt voorop dat als een kind van 14 of 15 jaar aan een ander schade toebrengt er in het algemeen van uitgegaan mag worden dat de ouder in principe aansprakelijk is. Het is vervolgens aan de ouder om aannemelijk te maken dat hem niet kan worden verweten dat hij de gedraging van het kind niet heeft belet. De rechtbank overweegt dat de meeste kinderen van deze leeftijd al redelijk zelfstandig zijn en dat de ouders niet steeds weten waar hun kind uithangt, wat het kind doet en met wie het kind optrekt. Bepaalde gedragingen zijn dan ook niet te beletten door de ouders. Dit zou anders zijn als de aard en de ontwikkeling van de jongens aanleiding geven om extra toezicht op hen te houden. Bijvoorbeeld bij ernstige gedrags- en opvoedingsproblemen. Hiervan was geen sprake. De rechtbank concludeert dan ook dat de ouders niet aansprakelijk zijn.

Dekking bij de aansprakelijkheidsverzekeraar van de daders?
Uit de polis van de aansprakelijkheidsverzekeraar van de daders blijkt dat er geen dekking wordt verleend als er sprake is van opzet. De rechtbank oordeelt dat de brandstichting op zich al voldoende is voor opzet. Dat de jongens zich niet bewust waren van de mogelijkheid dat de hele school wel eens af zou kunnen branden doet niet ter zake. De jongens kunnen dus niet terecht bij hun verzekeraar.

Afloop van deze zaak
De rechtbank kent niet het gehele schadebedrag toe. De jongens hebben geen draagkracht en zij zouden de schuld [en rente] zelfs levenslang niet kunnen aflossen. De rechtbank matigt daarom het bedrag tot € 100.000,=.

Edith de Koning-Witte / Rutger Boogers

Dit artikel is gepubliceerd in "De Uitstraling" April 2015