Financieel adviseurs verplicht om de administratie aan curator te overhandigen
Het belastingadviesbureau van een failliete onderneming weigerde om de volledige (loon)administratie aan de curator over te leggen, omdat de administratie gedeeltelijk door het belastingadviesbureau zelf was vervaardigd. De curator stapte naar de rechter om de volledige (loon)administratie alsnog te verkrijgen. Het vonnis van de rechtbank wordt in deze blog nader toegelicht.
Juridisch kader
Op grond van een retentierecht weigerden financieel adviseurs, waaronder boekhouders, accountants, en fiscalisten, regelmatig om de (loon)administratie van een gefailleerde klant aan de curator te overhandigen als deze bepaalde facturen onbetaald had gelaten. Zo hoopten zij alsnog betaling af te kunnen dwingen. Sinds de invoering van de Wet versterking positie curator is zulks niet meer mogelijk. Financieel adviseurs kunnen zich niet meer met succes beroepen op het recht van retentie ten aanzien van de administratie van de failliete klant die zij onder zich houden.
Een financieel adviseur is op grond van artikel 105b van de Faillissementswet (Fw) immers verplicht om de (loon)administratie volledig en ongeschonden aan de curator af te geven of inzichtelijk te maken. Financieel adviseurs kunnen in afwijking van artikel 60 Fw geen beroep doen op een retentierecht ten aanzien van (loon)administratie van de failliete klant die zij onder zich hebben indien de curator die (loon)administratie opvraagt. De rechtbank Gelderland gaat in onderhavige uitspraak nader in op de vraag welke stukken precies onder de administratie van de failliete klant vallen.
De feiten
In januari 2024 wordt een onderneming in staat van faillissement verklaard. De aangestelde curator neemt eind januari contact op met de bestuurder van het belastingadviesbureau van de gefailleerde onderneming. Hij verzoekt het belastingadviesbureau om hem toegang te geven tot het online loonstrokenportaal of hem de loonstroken over de laatste zes maanden toe te sturen. Dit is in het belang van de werknemers van de gefailleerde onderneming.
Volgens de curator is het belastingadviesbureau op grond van artikel 105b Fw verplicht om aan het verzoek te voldoen. Het belastingadviesbureau is het daar niet mee eens, omdat het verzoek van de curator betrekking zou hebben op stukken die door het belastingadviesbureau zelf zijn opgesteld (en niet tot de administratie van failliet zouden behoren). Deze stukken vallen volgens het belastingadviesbureau niet onder de reikwijdte van artikel 105b Fw.
Het geschil
De curator start een kort geding en eist dat alle (loon)administratie van de gefailleerde onderneming wordt overhandigd. De vordering wordt gebaseerd op artikel 92 en artikel 105b Fw. Uit artikel 92 Fw volgt dat de curator alle bescheiden en andere gegevensdragers van de gefailleerde onder zich dient te nemen. Daarbij wordt door de curator aangevoerd dat een derde ten aanzien van de (loon)administratie van de gefailleerde geen beroep op het retentierecht van artikel 60 Fw kan doen als de curator die (loon)administratie heeft opgevraagd, zoals volgt uit artikel 105b Fw.
Het belastingadviesbureau stelt dat er al een groot deel van de (loon)administratie van de gefailleerde onderneming aan de curator is afgegeven. Daarnaast bestaat de (loon)administratie uit door het belastingadviesbureau zelf vervaardigde stukken, waardoor artikel 105b Fw niet van toepassing zou zijn. De stukken die de bestuurder van de gefailleerde onderneming aan haar beschikbaar heeft gesteld zijn volgens het belastingadviesbureau geen onderdeel van de (loon)administratie. Tenslotte stelt het belastingadviesbureau dat haar dossier niet compleet is, waardoor niet alle gevorderde stukken overlegd kunnen worden.
De beoordeling
Het belastingadviesbureau is volgens de rechter aan te merken als derde in de zin van artikel 105b Fw. Hierdoor is het belastingadviesbureau verplicht de (loon)administratie op verzoek van de curator te overhandigen. In afwijking van artikel 60 Fw kan het belastingadviesbureau ook geen beroep doen op haar retentierecht. Dus, het feit dat het belastingadviesbureau nog een vordering heeft op haar failliete klant, doet niet af aan de verplichting om de (loon)administratie (kosteloos) aan de curator af te geven.
Volgens de rechter geldt de verplichting tot afgifte op grond van artikel 105b Fw voor stukken die van de gefailleerde klant zijn én voor stukken die de derde in opdracht van deze klant heeft vervaardigd of bewerkt. Voor het uitvoeren van zijn wettelijke taak heeft de curator belang bij alle stukken die tot de (loon)administratie van de gefailleerde onderneming behoren. Van deze stukken zijn volgens de rechtbank slechts uitgezonderd interne (dossier)aantekeningen en/of berekeningen.
De rechtbank concludeert dan ook dat het belastingadviesbureau de (loon)administratie aan de curator af dient te geven in een voor hem leesbare vorm. De vordering wordt toegewezen ten aanzien van de gehele (loon)administratie tot en met oktober 2023, uiteraard voor zover het belastingadviesbureau daarover beschikt en met uitzondering van interne (dossier)aantekeningen en/of berekeningen.
De conclusie
Het vonnis van de Rechtbank Gelderland bevestigt dat de (loon)administratie van een failliete onderneming aan de curator overlegd moet worden. Dit geldt ook voor stukken die het belastingadviesbureau zelf heeft vervaardigd. Afgifte geldt namelijk mede voor alle stukken die van de gefailleerde klant zijn en in opdracht van de desbetreffende klant zijn vervaardigd of bewerkt. Niet tot de (loon)administratie behoren interne (dossier)aantekeningen en/of berekeningen. Deze (interne) stukken hoeven dus niet aan de curator overhandigd te worden.
Heeft u zelf vragen over deze materie? Neem dan contact op met een van onze specialisten!
