Minder regels of nieuwe risico’s? Wat de EU Digital Omnibus betekent voor het MKB

Voor veel MKB’ers groeit de druk om aan uiteenlopende digitale regels vanuit de Europese Unie te voldoen. Het voorstel van de EU Digital Omnibus is bedoeld om dat speelveld overzichtelijker en werkbaarder te maken. Waar wetgeving eerder stap voor stap is ingevoerd, van de AI Act tot de Data Act, brengt de Omnibus deze kaders dichter bij elkaar en vermindert het de compliance-last op cruciale punten. De vijf belangrijkste gevolgen voor MKB’ers hebben we hieronder uitgelegd.

1. Haalbaardere AI-compliance

De Omnibus geeft bedrijven allereerst extra tijd om te voldoen aan de AI Act. Voor veel MKB’ers, die geen gespecialiseerde compliance-afdelingen hebben, is dit een groot voordeel. De verplichtingen voor hoog-risico AI verschuiven naar uiterlijk eind 2027/2028. Daarnaast geldt een versoepeld documentatieregime voor bedrijven tot 249 werknemers en wordt deelname aan AI-sandboxes toegankelijker gemaakt, zodat innovatieve toepassingen beter en veiliger kunnen worden getest. Dit creëert ruimte om AI-gebruik strategisch op te bouwen zonder direct aan zware rapportage-vereisten te voldoen.

2. Duidelijker en beter beschermd datagebruik

De samenvoeging van Europese dataregels in één Data Act vermindert verwarring en overlappende verplichtingen. Voor MKB’ers die bijvoorbeeld data delen met ketenpartners of afhankelijk zijn van cloudleveranciers is vooral van belang:

• dat de bescherming van bedrijfsgeheimen wordt versterkt;
• dat cloudswitching-verplichtingen voor maatwerkdiensten en MKB-aanbieders worden verlicht;
• dat overheden transparantere en eerlijkere tariefstructuren moeten hanteren voor zeer grote marktpartijen, om machtsconcentratie in de datamarkt te beperken.

Dit geeft MKB’ers meer grip en zorgt voor betere onderhandelingsposities. 

3. Een moderner, werkbaarder AVG-kader

De voorgestelde AVG-wijzigingen zijn ingrijpend en vooral praktisch van aard. Zo zou de verwerking van persoonsgegevens voor AI-training, onder specifieke waarborgen, kunnen worden gebaseerd op een “gerechtvaardigd belang”. Organisaties mogen bovendien verzoeken van betrokkenen weigeren wanneer sprake is van evident misbruik van hun recht. Tot slot wordt de meldtermijn voor datalekken in niet-hoog risico-situaties verruimd naar 96 uur en komt er een EU-brede lijst voor DPIA-verplichtingen.

Voor MKB’ers betekent dit: minder onzekerheid, minder papierwerk en meer proportionaliteit in privacygovernance.

4. Minder cookie-frustratie en meer automatisering

Doordat de cookieregels naar de AVG worden verplaatst ontstaat één geharmoniseerd Europees regime. Websites moeten straks machine-leesbare toestemmingssignalen respecteren, waardoor gebruikersvoorkeuren centraal (bijvoorbeeld via de browser) kunnen worden opgeslagen. Dit vermindert het aantal cookiebanners en maakt cookie-compliance eenvoudiger. Analytische cookies die uitsluitend voor geaggregeerde metingen worden gebruikt, mogen bovendien onder voorwaarden zonder toestemming worden ingezet.

5. Eén meldpunt voor digitale incidenten

MKB’ers die actief zijn in sectoren met NIS2-, AVG-, DORA- of cyberverplichtingen, worden op dit moment geconfronteerd met meerdere sets meldregels. De Omnibus introduceert één centraal meldpunt binnen de EU. Dit voorkomt dubbelwerk en zorgt voor snellere, efficiëntere incidentafhandeling.

Kortom: voor MKB’ers is de voorgestelde Digital Omnibus, die mogelijk eind 2026 inwerking treedt, een verademing. De geldende verplichtingen blijven in principe bestaan, maar worden beter op elkaar afgestemd en beter uitvoerbaar. Dit geeft ondernemers ruimte om hun digitale strategie, van AI tot datamanagement en privacy, toekomstbestendig in te richten.  

Heeft u vragen over de Digital Omnibus en wat het specifiek voor uw onderneming gaat betekenen? Neem contact met ons op.