Wet transparantie turboliquidatie: net zo snel, maar wel transparanter

Op 14 maart 2023 is de Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie als hamerstuk door de Eerste Kamer afgedaan en daarmee aangenomen. Deze wet, die naar verwachting in de loop van dit jaar wordt ingevoerd en in ieder geval voor 2 jaar zal gelden, stelt nadere eisen aan de turboliquidatie om misbruik hiervan te voorkomen.

Wat is turboliquidatie?

Een turboliquidatie is een snelle manier om een onderneming te staken en de rechtspersoon, bijvoorbeeld een B.V., te ontbinden. Een turboliquidatie kan alleen uitgevoerd worden als de onderneming geen baten meer heeft. Dat betekent dat de onderneming geen activiteiten meer uitvoert en ook geen bezittingen/vermogen heeft. Een turboliquidatie wordt geëffectueerd door een besluit van de algemene vergadering. De rechtspersoon houdt na dit besluit direct op te bestaan en wordt uitgeschreven uit het handelsregister van de Kamer van Koophandel.

Bestuurders hoefden tot deze wet geen uitleg te geven over de turboliquidatie, in tegenstelling tot een situatie waarin de rechtspersoon wel over baten beschikt. In dat geval vindt er na de ontbinding nog een vereffening plaats door veelal de bestuurder. Deze moet hierover rekening en verantwoording afleggen, een plan van verdeling maken en dit plan openbaar maken. Overstijgen de schulden waarschijnlijk de baten, dan moet de vereffenaar het faillissement aanvragen en verloopt de vereffening van het vermogen van de rechtspersoon via de curator. Dit alles ter bescherming van de belangen van schuldeisers.

Schuldeisers van de geturboliquideerde rechtspersoon worden echter geconfronteerd met een schuldenaar die niet meer bestaat en blijven met lege handen achter, zonder dat er enige rekening en verantwoording wordt afgelegd. Zij kunnen wel juridische stappen ondernemen (o.a. de heropening van de vereffening verzoeken of het faillissement aanvragen), maar beschikken veelal niet over de daarvoor vereiste informatie. Bovendien moeten schuldeisers dan aanzienlijke kosten maken.

De Tijdelijke wet turboliquidatie maakt daar een einde aan door bestuurders te verplichten financiële verantwoording af te leggen over de turboliquidatie. Net op tijd, nu de wetgever verwacht dat er in de komende periode als gevolg van de corona-maatregelen en energiecrisis meer gebruik zal worden gemaakt van turboliquidatie.

Nadere eisen aan turboliquidatie

De nieuwe wet eist van bestuurders dat zij binnen 14 dagen na de turboliquidatie de volgende documenten deponeren bij de Kamer van Koophandel:

1. een balans en een staat van baten en lasten met betrekking tot het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden en het voorgaande boekjaar als er op het moment van ontbinding over dat jaar nog geen jaarrekening openbaar is gemaakt;
2. Een beschrijving van:
3. de oorzaak van het ontbreken van baten op het tijdstip van de ontbinding;
4. indien aan de orde, de wijze waarop de baten van de rechtspersoon te gelde zijn gemaakt en de opbrengsten zijn verdeeld, en
5. indien aan de orde, de redenen waarom een schuldeiser of schuldeisers geheel of gedeeltelijk onbetaald zijn gebleven, en
6. de jaarrekeningen inzake de boekjaren die vooraf zijn gegaan aan het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden, voor zover deze nog niet openbaar zijn gemaakt terwijl daar wel een verplichting tot bestaat.

Zodra deze documenten zijn gedeponeerd, moeten bestuurders daar vervolgens schriftelijk mededeling van doen aan de schuldeisers van de rechtspersoon. Dit is een belangrijke ontwikkeling, want vaak kwamen schuldeisers pas een aantal maanden later achter de turboliquidatie. Door de invoering van dit vereiste kunnen schuldeisers eerder actie ondernemen als zij het niet eens zijn met de turboliquidatie. Onbetaald gebleven schuldeisers krijgen overigens ook een inzagerecht indien niet aan de deponeringsplicht is voldaan. Zij kunnen zich in dat geval wenden tot de kantonrechter voor een machtiging om de administratie (‘de boeken, bescheiden en andere gegevensdragers’) van de geturboliquideerde rechtspersoon in te zien.

Sancties

Voldoen bestuurders niet aan de deponeringsverplichting dan plegen zij een economisch delict, wat bestraft kan worden met hechtenis van maximaal 6 maanden, een taakstraf of een geldboete van de vierde categorie (op moment van schrijven €22.500,-). Ook kan de rechtbank op verzoek van het openbaar ministerie aan bestuurders een bestuursverbod van maximaal 5 jaar opleggen, indien een bestuurder zich niet aan de regels houdt, één of meer schuldeisers aanmerkelijk benadeelt of in de twee jaar voorafgaand aan de turboliquidatie ten minste tweemaal eerder betrokken was bij een faillissement of turboliquidatie en hem hiervan een persoonlijk verwijt treft.

Conclusie

Met de invoering van de Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie wordt de turboliquidatie met meer waarborgen voor schuldeisers omkleed. Schuldeisers dienen tijdig geïnformeerd te worden over de voorgenomen turboliquidatie, zodat zij tijdig actie kunnen ondernemen. Anderzijds betekent de wet voor ondernemers nadere stappen die zij moeten zetten en eisen waaraan zij moeten voldoen indien zij hun onderneming willen staken middels een turboliquidatie. Goed advies is gelet op de sancties en mogelijkheden van schuldeisers daarbij essentieel.

Denkt u na over de beëindiging van uw onderneming of wordt u geconfronteerd met een schuldenaar die de turboliquidatie heeft toegepast en heeft u vragen, neem dan contact op met een van de advocaten insolventierecht van BG.legal.

Tom Oerlemans