Aandeelhouders opgelet! U wordt beroemd…

Het ziet ernaar uit dat binnenkort zowel het UBO-register als het Centraal aandeelhoudersregister worden ingevoerd. De invoering van deze registers heeft tot gevolg dat ook u als aandeelhouder of DGA opgenomen wordt in (een van) beide registers. In het UBO-register worden alle aandeelhouders geregistreerd met een aandelenbelang van meer dan 25% in een vennootschap of onderneming. In het Centraal aandeelhoudersregister worden alle aandeelhouders van een vennootschap geregistreerd, ongeacht het aandelenbelang. Het is dan ook van belang om hier op tijd bij stil te staan.

UBO-register

Op 25 juni 2015 is de Vierde Anti-witwasrichtlijn in werking getreden. Het doel van deze Richtlijn is het voorkomen van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en terrorismefinanciering. Op grond van deze Richtlijn zijn lidstaten verplicht een zogenaamd ‘UBO-register’ op te richten. In dit register wordt informatie opgenomen over de ‘Ultimate Beneficial Owner’, de uiteindelijke belanghebbende (UBO) van vennootschappen en andere juridische entiteiten die in de betreffende lidstaat zijn opgericht. Lidstaten moeten de Richtlijn uiterlijk op 26 juni 2017 hebben geïmplementeerd. In Nederland zullen de meeste bepalingen uit de Richtlijn worden geïmplementeerd in de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). De vennootschappen en juridische entiteiten zullen zelf informatie over de UBO moeten aanleveren aan het register.

Wanneer wordt een natuurlijk persoon aangeduid als UBO?

Onder een UBO moet op grond van de Richtlijn – kort gezegd – worden verstaan een natuurlijke persoon die de uiteindelijke eigenaar is van of zeggenschap heeft over een onderneming of een rechtspersoon. In de Richtlijn wordt als indicatie van het voorgaande aangegeven dat dit natuurlijke personen betreft met een aandelenpercentage van meer dan 25%. Lidstaten mogen echter ook een lager percentage hanteren. Indien op basis van de regels niet duidelijk is wie de UBO is, worden de natuurlijke personen die behoren tot het hoger leidinggevende personeel van de entiteit aangemerkt als UBO, zoals de CEO of andere leden van het bestuur. Zij bepalen immers het beleid van de entiteit, aldus de Memorie van Toelichting bij het concept implementatiewetsvoorstel.

Openbaar register

Het UBO-register zal onderdeel worden van het handelsregister en zal worden beheerd door de Kamer van Koophandel. Het UBO-register is deels openbaar toegankelijk. Openbaar toegankelijke informatie ten aanzien van de UBO betreft de naam, de geboortemaand en het –jaar, nationaliteit, het land van verblijfplaats en aard en omvang van de deelneming. Niet openbaar toegankelijke informatie betreft onder meer de geboortedag, de geboorteplaats en het geboorteland, het adres, het BSN en fiscaal nummer en de documentatie waarmee de status van de UBO wordt onderbouwd. Deze laatste informatie is enkel toegankelijk voor bevoegde autoriteiten zoals het Openbaar Ministerie, de politie, de Belastingdienst en de Financiële inlichtingen eenheid  (FIU-NL).

Een UBO kan verzoeken om afscherming van de openbaartoegankelijke gegevens. Een dergelijk verzoek kan worden toegewezen indien door de openbaarmaking bijvoorbeeld sprake is van een risico op kidnapping of geweld.

Centraal aandeelhoudersregister

Naast het UBO-register zijn er in Nederland plannen voor een Centraal aandeelhoudersregister. Het Centraal aandeelhoudersregister is gericht op voorkoming en bestrijding van financieel-economische criminaliteit door middel van rechtspersonen en bijdragen aan rechtszekerheid in het rechtsverkeer. In dit Centraal aandeelhoudersregister wordt informatie verzameld over aandelen en aandeelhouders verzameld. Deze informatie is vervolgens uitsluitend beschikbaar voor publieke diensten, notarissen en Wwft-instellingen. De reden voor het instellen van een Centraal aandeelhoudersregister is gelegen in het feit dat het op dit moment lastig is om aandeelhouders van B.V.’s en niet-beursgenoteerde N.V.’s te achterhalen. In het handelsregister worden immers alleen enig aandeelhouders geregistreerd.

De voorbereidingen voor het Centraal aandeelhoudersregister lagen tot begin dit jaar stil omdat voorrang werd gegeven aan de ontwikkeling van het UBO-register. In een aangenomen Motie is de regering echter verzocht om de voorbereidingen voor het Centraal aandeelhoudersregister voort te zetten. De PvdA heeft vervolgens op 19 januari 2017 het intitiatiefwetsvoorstel ‘Wet Centraal Aandeelhoudersregister’ (34661) ingediend. In dit wetsvoorstel wordt voorgesteld om het Centraal aandeelhoudersregister onder te brengen bij de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie.

Verschillen UBO-register en Centraal aandeelhoudersregister

Het Centraal aandeelhoudersregister en het UBO-register streven grotendeels hetzelfde doel na. Beide zijn er immers – kort gezegd – op gericht om fraude, witwassen en financiering van terrorisme tegen te gaan. Toch blijkt uit de Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel ten aanzien van het Centraal aandeelhoudersregister dat er ook een aantal verschillen zijn:

• Het UBO-register bestrijkt een bredere groep entiteiten en personen. Het Centraal aandeelhoudersregister heeft alleen betrekking op besloten en niet-beursgenoteerde naamloze vennootschappen. Het UBO-register heeft daarnaast ook betrekking entiteiten als stichtingen, verenigingen en personenvennootschappen;
• In het UBO-register worden in beginsel alleen aandeelhouders met een aandelenbelang van meer dan 25% geregistreerd. In het Centraal aandeelhoudersregister moeten alle aandeelhouders worden ingeschreven, ongeacht hun aandelenbelang;
• Ook de bron van gegevens voor beide registers is anders. Het UBO-register wordt gevuld met gegevens van de uiteindelijk belanghebbenden zelf. Het Centraal aandeelhoudersregister berust op notariële akten. Dit brengt een verschil in betrouwbaarheid van de gegevens met zich mee. Het Centraal aandeelhoudersregister kan dan ook als een (gedeeltelijke) objectieve toets fungeren voor de juistheid van het UBO-register;
• Het UBO-register wordt openbaar. Iedereen kan van de geregistreerde UBO’s de naam, de geboortemaand, het geboortejaar, de nationaliteit, de woonstaat en de aard en omvang van het door de UBO gehouden economische belang zien. Het Centraal aandeelhoudersregister daarentegen wordt besloten en alleen raadpleegbaar voor de rijksbelastingdienst, andere aangewezen publieke diensten, notarissen en aangewezen Wwft-instellingen.

Vervolg

Zoals in het begin van dit artikel aangegeven dient de Vierde Anti-witwasrichtlijn uiterlijk op 26 juni 2017 door de lidstaten te zijn geïmplementeerd. De voorbereidingen voor en invoering van het UBO-register en het Centraal aandeelhoudersregister lijken dus parallel te gaan lopen. Uiteraard houden wij de ontwikkelingen van het UBO-register en het Centraal aandeelhoudersregister bij Bogaerts en Groenen advocaten nauwlettend in de gaten. Mocht u hier vragen over hebben, aarzel dan niet om contact op te nemen.

BG.legal