CAO voor de gemaksvoedingindustrie; uitleg van het begrip “onderneming”
In de uitspraak van 23 september 2016 legt de Hoge Raad het begrip “onderneming” uit van de tot en met 30 juli 2013 geldende CAO voor de gemaksvoedingindustrie. In deze zaak staat de vraag centraal of bij een groep van ondernemingen in een concern, de toepasselijkheid van de cao voor elke vennootschap afzonderlijk moet worden beoordeeld. Het antwoord van de Hoge Raad op deze vraag is bevestigend. Indien zoals in onderhavige zaak, sprake is van een groep of concern door verscheidene rechtspersonen, moet voor iedere rechtspersoon afzonderlijk worden bezien of een cao van toepassing is. Een en ander volgt volgens de Hoge Raad uit de tekst en systematiek van de bewuste cao waarin de werkingssfeer toeziet op “[onderdelen van] ondernemingen”.
In het cao-recht geldt als uitgangspunt de objectieve norm [ook wel genoemd de “cao-norm”] waarbij de rechter zoekt naar objectieve gezichtspunten bij de uitleg van de cao-bepaling. Deze gezichtspunten dienen voor derden kenbaar te zijn. Voornoemde definitie van “[onderdelen van] ondernemingen” ziet naar objectieve maatstaven uitgelegd, op het geval dat onderdelen van ondernemingen zijn ondergebracht in verschillende rechtspersonen en een andersluidende uitleg zou aldus de Hoge Raad tot gevolg hebben dat de bewuste werkingssfeerbepaling “[onderdelen van] ondernemingen” geen begrijpelijke betekenis zou hebben.
De uitspraak van de Hoge Raad is van belang voor de rechtszekerheid. Het bevestigt de praktijk dat voor de vraag of een onderneming onder een bepaalde werkingssfeer van de cao valt, beoordeeld moet worden per juridische entiteit. De Hoge Raad gaat hierin dus mee door in deze zaak het begrip “onderneming” eng te interpreteren.
Tot slot, het door een rechter moeten zoeken naar de correcte uitleg van een werkingssfeerbepaling van een cao zoals in onderhavige zaak, kan voorkomen worden door in een cao een meer duidelijke definitie van het begrip “onderneming” op te nemen en in dat opzicht biedt de nieuwe cao voor de gemaksvoedingindustrie waarvan bepalingen in maart 2014 algemeen verbindend zijn verklaard, een duidelijke verbetering waardoor het makkelijker is om de cao te toetsen. In deze nieuwe cao is het begrip “ondernemingen” aangeduid als: “iedere natuurlijke persoon, rechtspersoon of niet rechtspersoonlijkheid bezittende vennootschap in Nederland”. Evenwel, voor het geval voor cao’s van andere sectoren nog zou gelden dat de definiëring van de werkingssfeer in de cao minder eenduidig is, biedt de hier aangehaalde uitspraak wel de nodige argumentatie om alsnog tot een werkbare uitleg te komen.
Zie ook branche Agrifood
