De positie van de medisch specialist in het arbeidsrecht

01 feb 2023

Op medewerkers van de meeste ziekenhuizen is de Cao Ziekenhuizen van toepassing. Voor medisch specialisten geldt een speciale regeling ten opzichte van andere medewerkers. Bij medisch specialisten is de Arbeidsvoorwaardenregeling Medisch Specialisten (AMS) van toepassing. De AMS is een doorvertaling van de afspraken die in de Cao Ziekenhuizen zijn gemaakt.

In artikel 2.4 van de Cao Ziekenhuizen staat dat er voor medisch specialisten een eigen, volledige arbeidsvoorwaardelijke regeling is beoogd. Daardoor kunnen medisch specialisten geen rechten ontlenen aan de andere hoofdstukken van de Cao Ziekenhuizen. Maar wat zijn de verschillen tussen de Cao Ziekenhuizen en de AMS? In dit artikel wordt een aantal van de meest in het oog springende verschillen belicht.

Wie is nou medisch specialist?

Medisch specialisten zijn artsen die beschikken over specifieke kennis in een bepaald vakgebied, zoals bijvoorbeeld een gynaecoloog of en cardioloog. Na de opleiding geneeskunde hebben de artsen nog een specialiserende opleiding gevolgd. De medisch specialist is eindverantwoordelijke voor de zorg en de behandeling van een patiënt.

Waarom is er een speciale arbeidsvoorwaardenregeling voor medisch specialisten?

De eerste AMS dateert uit 2001. De AMS is ontwikkeld om een betere aansluiting te krijgen met de verschillen die er zijn binnen de praktijkorganisatie en dienstbelasting bij medisch specialisten.

LET OP: voor medisch specialisten uit een academisch ziekenhuis geldt de Honoreringsregeling academisch medisch specialisten (HAMS).

Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen de Cao Ziekenhuizen en de AMS?

De Cao Ziekenhuizen bevat in vergelijking met de AMS meer algemene bepalingen over de arbeidsverhouding tussen werknemer en werkgever. Zo heeft de AMS bijvoorbeeld geen algemene bepaling opgenomen over de opzegging van de arbeidsovereenkomst.

Een ander verschil is dat in de Cao Ziekenhuizen is overeengekomen dat de wettelijke werknemerstermijn tot en met drie maanden gelijk is aan het werkgeverstermijn. Dit is een uitzondering op de wet. Op grond van de wet is de opzegtermijn van werknemer één maand; bij een langere termijn wordt de opzegtermijn voor werkgever verdubbeld. In de Cao Ziekenhuizen is bepaald dat pas na een werknemerstermijn van drie maanden de werkgeverstermijn wordt verdubbeld. In de AMS is zelfs bepaald dat de opzegtermijn voor werkgever en werknemer tot zes maanden gelijk zijn.

Verder kan een medisch specialist voor langere tijd op non-actief gesteld worden dan een ‘reguliere’ zorgmedewerker. De AMS voorziet namelijk niet in een maximale duur. Dit terwijl in de Cao Ziekenhuizen een maximale duur van drie weken is vastgelegd.

Arbeidstijdenwet en medisch specialisten

Een verrassend verschil in beide regelingen is de gemiddelde arbeidsduur. In de Cao Ziekenhuizen is de gemiddelde arbeidsduur per week 36 uur (voltijd). Een gemiddelde voltijd arbeidsduur onder de AMS is 45 uur per week, exclusief de uren arbeid tijdens de avond-, nacht- of weekenddiensten. Dit betekent dat een medisch specialist die minder dan 45 uur werkt, gezien wordt als een deeltijder.

Deze afwijkende arbeidsduur heeft gevolgen voor de pensioenopbouw van de medisch specialist. Een medisch specialist met een werkweek van 36 uur zal maar 80% pensioen opbouwen. Het gevolg in dit voorbeeld is dat het maximale pensioengevend salaris van een deeltijdwerkende specialist 20% lager ligt dan van een ‘reguliere’ ziekenhuismedewerker die hetzelfde aantal uren werkt.

Incidenteel mag de arbeidsduur maximaal 55 uur per week bedragen. Inclusief de uren tijdens avond-, nacht- en weekenddiensten is de maximale arbeidsduur van gemiddeld 52 uur per week. Dit is opvallend omdat (over een periode van 16 weken) een werkweek op basis van de Arbeidstijdenwet een maximum heeft van 48 uur gemiddeld. De medisch specialist is hiermee een toegestane uitzondering op de Arbeidstijdenwet. De (meeste) overige normen uit de Arbeidstijdenwet zijn tevens niet van toepassing op de medisch specialist.

Conclusie

De medische specialist neemt in het arbeidsrecht een bijzondere positie in. Heeft u vragen over de positie van de medisch specialist? Of heeft u een andere arbeidsrechtelijke vraag? Schroom dan niet om contact op te nemen met Marlies Hol.

Marlies Hol