Geen voldoende grond voor opzegging van een duurrelatie betekent dat de leverancier moet blijven leveren

Is er sprake van een duurovereenkomst?
Tussen partijen bestond geen schriftelijke overeenkomst. De leverancier [DeNardi] stelt daarom dat sprake is van losse overeenkomsten van opdracht, de afnemer [Inet Retail] stelt dat sprake is van een duurovereenkomst.
De voorzieningenrechter neemt een duurovereenkomst aan en houdt daarbij rekening met de volgende omstandigheden:

• Niet in geschil is dat partijen al langere tijd zaken met elkaar doen. De afnemer is voor de levering van de producten met de merken AGA en Falcon afhankelijk van de leverancier omdat de leverancier de exclusieve importeur van deze producten voor de Nederlandse markt is.
• de afnemer heeft ter zitting onweersproken gesteld voor ongeveer 20% van haar omzet afhankelijk te zijn van deze merken. 
• partijen hadden overleg over de in te zetten marketingtools en de gedragscode in de markt. Zo worden jaarlijks een aantal promotionele akties gehouden, die door de leverancier worden aangestuurd en waarbij de dealers zich aan de spelregels moeten houden. 
• de leverancier duidt in brieven en in deze procedure Inet Retail ook aan als dealer hetgeen duidt op een bestendige relatie.

Opzegging relatie
De voorzieningenrechter stelt voorop dat aan de leverancier in beginsel de bevoegdheid toekomt, nu partijen hieromtrent geen andersluidende afspraken hebben gemaakt, de duurovereenkomst op te zeggen. De voorzieningenrechter verwijst naar het Auping / Beverslaap arrest waar de HR heeft overwogen dat de eisen van de redelijkheid en billijkheid mee kunnen brengen dat opzegging slechts mogelijk is indien een voldoende zwaarwegende grond voor opzegging bestaat. Uit diezelfde eisen kan voortvloeien dat een bepaalde opzegtermijn in acht moet worden genomen of dat de opzegging gepaard moet gaan met het aanbod tot betaling van een (schade)vergoeding.

De leverancier heeft de overeenkomst opgezegd omdat de afnemer zich niet zou houden aan de spelregels die gelden voor afnemers. Volgens de leverancier heeft de afnemer zonder enig overleg met haar met regelmaat eigen acties geïnitieerd, wat tot grote onrust heeft geleid onder de andere dealers. Zo mogen er geen acties worden geïnitieerd op AGA-fornuizen, terwijl de afnemer op haar website stunt met een waardecheque-actie op deze fornuizen. De afnemer volgt het prijsbeleid niet en is hiervoor meerdere keren door de leverancier gewaarschuwd.
De afnemer stelt dat zij onmiddellijk heeft voldaan aan het verzoek om de waardecheque-actie op de AGA-fornuizen stop te zetten. De leverancier heeft dit niet weersproken.
Evenmin is gesteld noch gebleken dat de afnemer zich met de BTW-actie in 2012 niet zou hebben gehouden aan de gedragscode.
Gelet hierop is de voorzieningenrechter van oordeel dat thans onvoldoende aannemelijk is geworden dat de afnemer zich keer op keer niet aan de gedragscode en de spelregels van de promotionele acties zou houden.

Opzegtermijn
De leverancier heeft bij brief van 5 februari 2013 de duurovereenkomst opgezegd. De voorzieningenrechter overweegt dat de leverancier noch een redelijke opzegtermijn in acht heeft genomen, noch een redelijke vergoeding aan de afnemer heeft aangeboden. Daarom maken de redelijkheid en billijkheid in deze dat de overeenkomst door de leverancier niet op de deze wijze kon worden opgezegd. Met als gevolgd dat de overeenkomst tussen partijen niet is geëindigd.
De afnemer had gevorderd dat de leverancier de duurovereenkomst moest nakomen. Die vordering wijst de voorzieningenrechter toe. De voorzieningenrechter overweegt daarbij dat het voor zich spreekt dat de producten aan deze afnemer op basis van dezelfde voorwaarden moeten worden geleverd als waartegen aan de andere dealers de producten worden geleverd.

Voorschot op schadevergoeding
De afnemer had gesteld dat hij een schade had geleden van ruim € 120.000,=. Omdat in een kort geding procedure geen definitieve schadevergoeding kan worden toegewezen vordert de afnemer betaling van een voorschot op de schadevergoeding die in een bodemprocedure moet worden vastgesteld. De voorzieningenrechter overweegt dat voor toewijzing van een geldvordering in kort geding slechts plaats is indien het bestaan van de vordering voldoende aannemelijk is en daarnaast sprake is van feiten en omstandigheden die meebrengen dat uit hoofde van onverwijlde spoed een onmiddellijke voorziening is vereist, terwijl in de afweging van belangen van partijen mede betrokken dient te worden het risico van onmogelijkheid tot terugbetaling.
De voorzieningenrechter vindt dat onvoldoende aannemelijk is geworden waaruit de schade bestaat en wat de omvang daarvan is. Daarom wordt de vordering afgewezen.

De voorzieningenrechter veroordeelt de leverancier vervolgens tot nakoming van de duurovereenkomst tussen partijen, inhoudende dat de leverancier tegen de reguliere en marktconforme prijzen dient over te gaan tot levering binnen een redelijke en marktconforme termijn van de door de afnemer bestelde producten, zulks op straffe van het verbeuren van een dwangsom van € 5.000,00 per dag of gedeelte van een dag aan de afnemer, indien de leverancier weigerachtig is te voldoen aan dit vonnis, zulks tot een maximum van € 100.000,00;

Rechtbank Overijssel, 19 december 2013
Zie uitspraak

Wat betekent dit voor de praktijk:

• wanneer gedurende een langere periode regelmatig producten worden geleverd, dan wordt al snel een duurrelatie / duurovereenkomst aangenomen.
• dit betekent voor een leverancier dat hij een voldoende zwaarwegende grond moet hebben voor het opzeggen van de duurovereenkomst.
• in een [schriftelijke] overeenkomst kunnen partijen hier andere afspraken over maken, bijvoorbeeld dat de overeenkomst kan worden opgezegd zonder dat daarvoor een grond nodig is.
• neem als leverancier in een opzeggingsbrief voldoende omstandigheden op die een zwaarwegende grond voor opzegging kunnen opleveren;
• neem als leverancier in een opzeggingsbrief een voldoende redelijke opzegtermijn in acht of biedt een schadevergoeding aan. Helaas zijn er geen vaste regels om deze termijn / schadevergoeding te berekenen.
• als afnemer kun je nakoming vorderen wanneer de leverancier zonder voldoende zwaarwegende grond, zonder voldoende schadevergoeding aan te bieden en/of zonder voldoende opzegtermijn in acht te nemen de duurovereenkomst opzegt.

Jos van der Wijst