Het bewezen nut van een non-concurrentiebeding; de kwestie van Deli XL en Hano
Een oud-werknemer van Hanos is in dienst getreden bij Deli XL. Bij Hanos had de werknemer een non-concurrentiebeding inhoudende – samengevat – het verbod om binnen een tijdvak van één jaar na beëindiging van de arbeidsovereenkomst in Nederland en België op enige wijze werkzaam te zijn bij een gelijksoortig of aanverwante onderneming als die van Hanos.
De oud-werknemer dagvaart Hanos in kort geding voor de Rechtbank Limburg om het non-concurrentiebeding te vernietigen danwel te schorsen.
De Voorzieningenrechter gaat van het feit uit dat Hanos en Deli XL ieder een groothandel op het gebied van onder meer [fresh] food en non-food zijn en dat zij [potentiële] klanten in de horeca, catering, bedrijvensector en instellingen bedienen. Hanos en Deli XL zijn dus directe concurrenten van elkaar.
De Voorzieningenrechter wijst de vordering af. Het vragen om vernietiging van het non-concurrentiebeding is vanwege het karakter van het kort geding, dat strekt tot het treffen van een voorlopige voorziening, niet mogelijk. Wat betreft de gevorderde schorsing van het non-concurrentiebeding overweegt de Voorzieningenrechter dat voor een schorsing van een non-concurrentiebeding pas grond bestaat wanneer in kort geding aannemelijk is dat de bodemrechter in afdoende mate van zekerheid zal oordelen dat het beding niet onverminderd in stand zal kunnen blijven. Ook moet de schorsing van een non-concurrentiebeding worden beoordeeld aan de hand van de vraag of de werknemer, in verhouding tot het te beschermen belang van de werkgever, door dat beding onbillijk wordt benadeeld. Dat komt neer op een afweging van de belangen van partijen.
De oud-werknemer stelt dat het beding zijn vrijheid van arbeidskeuze aantast. De oud-werknemer is slechts kort bij Hanos werkzaam geweest en dit met beperkt klantencontact. De oud-werknemer is nauwelijks op de hoogte van specifieke klant- en/of bedrijfsgegevens van Hanos en beschikt ook niet over vertrouwelijke gegevens. Tijdens zijn interne opleiding bij Deli XL is oud-werknemer niet voor Deli XL naar buiten opgetreden. . De oud-werknemer houdt zich volledig aan het geheimhoudingsbeding, waarmee de belangen van Hanos reeds voldoende zijn veilig gesteld.
Hanos wijst er op dat de oud-werknemer ten behoeve van zijn functie vrijwel al haar vertrouwelijke bedrijfsinformatie ter beschikking is gesteld. De oud-werknemer had het beheer over een eigen klantenportefeuille, had veelvuldig contact met zijn klanten en had inzage in alle informatie over klanten. De oud-werknemer was binnen zijn werkgebied verantwoordelijk voor acquisitie en in dat verband maakte hij offertes. De oud-werknemer kende de strategieën van Hanos en had inzage in alle inkoopprijzen en marges om offertes te kunnen maken.
De Voorzieningenrechter overweegt dat het aannemelijk is dat de oud-werknemer om zijn functie van accountmanager behoorlijk uit te kunnen oefenen, moest [kunnen] beschikken over de door Hanos gestelde informatie, waarvan niet is betwist dat dit bedrijfsgevoelige informatie betrof. Onaannemelijk wordt geacht dat de oud-werknemer nauwelijks op de hoogte was van specifieke klant- en/of bedrijfsgegevens van Hanos. De korte duur van het dienstverband is op zichzelf onvoldoende om van de stellingen van de oud-werknemer uit te gaan. Onvoldoende aannemelijk is dat de bedrijfsgevoelige informatie thans niet meer actueel zou zijn. Dit betekent dat voorshands voldoende aannemelijk is dat Hanos een zwaarwegend belang heeft de oud-werknemer te houden aan zijn non-concurrentiebeding.
In het kader van de afweging van de belangen van partijen overweegt de Voorzieningenrechter onder meer dat het feit dat de oud-werknemer bij Deli XL een opleiding heeft gevolgd en toen geen contact met de klanten van Deli XL heeft gehad, geen omstandigheid is die bij de belangenafweging een rol kan spelen. Immers, die omstandigheid laat onverlet dat de door de oud-werknemer bij Hanos verkregen vertrouwelijke bedrijfsinformatie toch bij de concurrent van Hanos kan zijn terechtgekomen, waartegen nu juist het non-concurrentiebeding bescherming beoogd te bieden.
Verder, aldus de Voorzieningenrechter, de functie van oud-werknemer kan als een sleutelfunctie worden aangemerkt. Juist bij een dergelijke functie weegt het voordeel voor de werkgever bij een non-concurrentiebeding op tegen het nadeel voor de werknemer. Aan de effectiviteit van het non-concurrentiebeding, dat qua duur niet extreem lang is, zou sterk afbreuk worden gedaan, indien de werking daarvan zou worden geschorst.
De Voorzieningenrechter trekt vooralsnog de conclusie dat het belang van Hanos bij handhaving van het non-concurrentiebeding zwaarder dient te wegen dan het belang van de oud-werknemer bij indiensttreding bij Deli XL of bij een andere concurrent van Hanos. Vooralsnog is niet aannemelijk dat de oud-werknemer door handhaving van het beding onbillijk benadeeld wordt, in verhouding tot het te beschermen belang van Hanos. Het door de oud-werknemer gedane beroep op het grondrecht van een vrije arbeidskeuze wordt afgewezen omdat die keuzevrijheid contractueel beperkt kan worden zoals via een non-concurrentiebeding. Daarnaast is niet gebleken is dat er voor de oud-werknemer nauwelijks of geen mogelijkheden zijn om werk te vinden bij andere bedrijven dan die genoemd in het non-concurrentiebeding. Het beding wordt door de voorzieningenrechter niet geschorst.
Saillant detail is dat de oud-werknemer ook nog een beroep heeft gedaan op de Wet werk en zekerheid waarvan het eerste deel [dat oorspronkelijk ten tijde van deze zaak op 1 juli 2014 in werking zou treden maar inmiddels is verschoven naar 1 januari 2015] niet meer toestaat dat een non-concurrentiebeding in een tijdelijke arbeidsovereenkomst wordt opgenomen. Voor het op deze wet anticiperen, acht de Voorzieningenrechter geen grond. De genoemde wet bepaalt dat het huidige wetsartikel dat ziet op het non-concurrentiebeding, van toepassing blijft op arbeidsovereenkomsten die tot stand zijn gekomen vóór de inwerkingtreding van de Wet werk en zekerheid.
Zie uitspraak, Rechtbank Limburg d.d. 5 juni 2014
Uit deze zaak blijkt nog maar weer eens dat mits een werkgever het zwaarwegend belang bij een non-concurrentiebeding ook daadwerkelijk kan onderbouwen, er een gerede kans is dat de rechter het beding eerbiedigt. Bovendien, voor een werkgever kan het zinvol zijn om in voor 1 januari 2015 nog af te sluiten tijdelijke arbeidsovereenkomsten een non-concurrentiebeding op te nemen.
