Leveranciersklem zorginformatiesystemen onder de loep van de ACM

30 jun 2021

Leveranciersklem zorginformatiesystemen onder de loep van de ACM

De ACM geeft in een recente publicatie aan haar pijlen te gaan richten op zogenaamde ‘vendor lock-ins’ op markten voor ziekenhuisinformatiesystemen en elektronische patiëntendossiers (ZIS/EPD-systemen). Dit begrip houdt in dat, zodra een afnemer van een ZIS/EPD-systeem voor een specifiek systeem heeft gekozen, het voor deze afnemer moeilijk en kostbaar is om over te stappen op een ander systeem.

Gebrekkige mogelijkheden

Zo zijn afnemers vaak niet bekend met alle relevante informatie vereist voor een overstap en zijn zij voor een overstap afhankelijk van de medewerking van hun huidige leverancier. Ook merkt de ACM op dat er vaak sprake is van systemen die niet met elkaar kunnen samenwerken of aan elkaar kunnen worden gekoppeld. Deze gebrekkige mogelijkheden om data van het ene naar het andere systeem te verplaatsen (dataportabiliteit) en het niet aan elkaar kunnen koppelen van systemen (interoperabiliteit) worden door elkaar versterkt.

Drempels gebruik systemen

Deze effecten werpen drempels op voor partijen die gebruik maken van een ZIS/EDP-systeem en voor partijen die een dergelijk systeem willen aanbieden. Enerzijds is het overstappen naar een andere aanbieder een tijdrovend en complex proces voor afnemers, anderzijds is het voor aanbieders lastig om de markt voor dergelijke systemen te betreden. De potentiële afnemers van een nieuw systeem hebben namelijk al hun keus voor een ZIS/EPD-systeem gemaakt en overstappen is lastig. De ACM stipt tevens de sterke marktpositie van leveranciers aan en geeft aan met concurrentieregels te komen om de leveranciersklem in de ICT-zorg te gaan beperken.

Privacy en gegevensbescherming

Interessant is dat de ACM ook het belang van de standaardisatie van gegevensuitwisseling aanmerkt, met name in het belang van privacy en gegevensbescherming. Daarbij denkt de ACM aan standaarden voor bijvoorbeeld identificatie en toestemming. Voor zover de marktpartijen niet zelf tot een standaard komen, zou aanvullende regulering door de overheid voor de hand liggen.

Leidraad

De ACM streeft ernaar om dit najaar een concept leidraad te publiceren die het zorginformatiestelsel in Nederland moet gaan verbeteren. De Autoriteit Persoonsgegevens en de Nederlandse Zorgautoriteit worden ook in dit proces betrokken.

Het team van BG.Zorg houdt deze ontwikkelingen nauwgezet in de gaten.

Tom Oerlemans