Mag een werkgever in de zorg informeren naar vaccinatiestatus medewerkers?
Mag een werkgever in de zorg informeren naar de vaccinatiestatus van haar medewerkers?
Begin dit jaar schreef Marlies Hol over de gevolgen van corona op de werkvloer. Dat artikel ging onder andere over het treffen van onvoldoende veiligheidsmaatregelen door werkgevers. Sinds de laatste persconferentie is dit topic wederom relevant. Alleen dit keer gaat het niet om de werkgever die moet zorgen voor een veilige werksituatie, maar om de werknemers. De vraag die ons bezig houdt is of werkgevers mogen informeren naar de vaccinatiestatus van hun medewerkers? En maakt het verschil of iemand in de zorg werkt?
Mag een werkgever vragen of zijn/haar personeel is gevaccineerd
Op 14 september 2021 gaven minister-president Mark Rutte en minister De Jonge een persconferentie. In deze persconferentie gaf De Jonge het volgende aan: Natuurlijk mogen werkgevers vragen of je gevaccineerd bent. Alleen, werknemers hoeven op die vraag geen antwoord te geven. Al snel verschenen er berichten als ‘werkgevers morgen informeren naar de vaccinatiestatus van werknemers’. Deze titels behoeven echter de nodige nuance.
Op de website van de rijksoverheid staat het volgende: ‘Mag een werkgever vragen of een werknemer is gevaccineerd? Ja, dat mag. Dit advies luidde tot voor kort ‘nee, dat mag niet’. Hoewel er nog geen wet- of regelgeving is die het werkgevers toelaat te vragen naar de vaccinatiestatus, is het advies tóch gewijzigd. Dat is opmerkelijk. De rijksoverheid loopt namelijk vooruit op regelgeving.
Het advies van de rijksoverheid is dus genuanceerder dan de opmerking van De Jonge dat werkgevers natuurlijk mogen vragen naar de vaccinatiestatus van werknemers. De Jonge laat daarbij achterwege dat sprake moet zijn van een goede reden om deze vraag te stellen. Zo vanzelfsprekend is deze vraag namelijk niet. Bij een kantoorfunctie zal over het algemeen minder snel sprake zijn van een goede reden dan bij een zorgmedewerker.
Bevragen vaccinatiestatus zorgmedewerkers
De rijksoverheid stelt als voorwaarde voor het vragen naar de vaccinatiestatus dat daar een goede reden voor moet zijn. Een breed gebruikt voorbeeld voor een goede reden is het werken in de zorg. In de zorgsector wordt namelijk gewerkt met kwetsbare personen. Om deze reden kan worden betoogd dat er een goede reden is om bij zorgmedewerkers wél te vragen naar hun vaccinatiestatus. Daarvoor is echter nog steeds geen regelgeving. Daar wordt aan gewerkt.
Waarover (nog) geen discussie over bestaat, is dat de werknemer niet verplicht is te antwoorden op de vraag of hij/zij is gevaccineerd. Dat geldt voor alle beroepen, dus ook voor zorgmedewerkers. Het niet-antwoorden mag niet leiden tot formele maatregelen door werkgever. Informele maatregelen kunnen wel worden genomen. Misschien een aparte werkruimte voor niet-gevaccineerden?
De vaccinatiestatus van (zorg)medewerkers vastleggen
Als al mag worden gevraagd of iemand is gevaccineerd, dan nog is het de vraag of deze informatie mag worden verwerkt. Vooralsnog luidt het antwoord ‘nee’. Wel wordt momenteel nagedacht over de mogelijkheid een vaccinatiebewijs in de zorg in te voeren, waarbij de vaccinatiestatus wél mag worgen vastgelegd door werkgevers. Op dit moment is dat nog niet aan de orde.
Afsluitend merk ik op dat in de praktijk al wordt gevraagd naar de vaccinatiestatus van medewerkers. Hoewel daarvoor geen wettelijke grondslag is, gebeurt dat toch. Werkgever heeft een begrijpelijk belang om haar andere medewerkers en daarmee de continuïteit van de onderneming te beschermen. Toch moet zij letten op de rechten van individuele werknemers.
Voor nu is het wachten op een eerste uitspraak van een rechter om opheldering te geven over het vragen naar de vaccinatiestatus van personeel. Het is ook mogelijk dat in de tussentijd nieuwe regelgeving wordt ingevoerd. Tot die tijd zal per geval moeten worden gekeken hoe ver werkgever kan gaan in haar bevraging en het handelen daarnaar. Ik raad u aan vooraf contact met mij [Marlies Hol] op te nemen voor overleg.
