Normalisering rechtspositie ambtenaren
Op 8 november jl. heeft de Eerste Kamer het initiatiefvoorstel Wet Normalisering rechtspositie ambtenaren aangenomen.
Dit betekent dat een ingrijpende wijziging van de rechtspositie van ambtenaren op stapel staat. Met deze wet wordt beoogd er voor te zorgen dat ambtenaren voortaan dezelfde rechtspositie zullen krijgen als werknemers in het bedrijfsleven en onder het private arbeidsrecht zullen vallen.
Zonder volledigheid te pretenderen, hierbij een opsomming van een aantal van de wijzigingen. In plaats van een eenzijdige publiekrechtelijke aanstelling zullen ambtenaren [de ambtelijke status verdwijnt niet] voortaan een privaatrechtelijke arbeidsovereenkomst met hun werkgever sluiten. De arbeidsvoorwaarden zullen niet meer in publiekrechtelijke rechtspositieregelingen en in aanstellingsbesluiten zijn vervat maar in privaatrechtelijke cao’s en in [individueel gesloten] arbeidsovereenkomsten. Daarnaast zal voor ambtenaren het private arbeids- en ontslagrecht gaan gelden. Bij geschillen over ontslag zal niet langer bezwaar bij de eigen werkgever en beroep bij de bestuursrechter aan de orde zijn maar zal de ambtenaar zich moeten wenden tot de Kantonrechter. De preventieve ontslagtoets waarbij geldt dat het UWV of de Kantonrechter toestemming moet geven voor ontslag, zal ook voor ambtenaren gelden.
Naast het behoud zoals gezegd, van de ambtelijke status, heeft de normalisering geen gevolgen voor de materiële arbeidsvoorwaarden. De omzetting van eenzijdige aanstelling naar een arbeidsovereenkomst zal daar geen invloed op hebben. Verder zullen arbeidsvoorwaarden in overleg tussen werkgevers en vakbonden in cao's moeten worden vastgesteld zoals dat ook in de marktsector sinds jaar en dag het geval is.
De nieuwe wet zal gelden voor het merendeel van de ambtenaren. De ambtenaren zullen als het ware worden toegevoegd bij de medewerkers van overheidswerkgevers die nu al op basis van de arbeidsovereenkomst werken zoals bijvoorbeeld medewerkers van de Nederlandse bank, het UWV of de Sociale Verzekeringsbank. Wel worden er specifieke groepen van ambtenaren uitgesloten van de nieuwe wet. Dit geldt voor medewerkers van politie en defensie, rechters en officieren van justitie en voor politieke gezagsdragers. Deze groep zal dus niet te maken krijgen met het reguliere arbeidsrecht.
De invoering van de wet zal naar het zich laat aanzien, nog wel wat jaren op zich laten wachten en is voorzien voor niet eerder dan 1 januari 2020. Mocht u echter als overheidswerkgever of als ambtenaar nu al meer informatie wensen, kunt u zich tot ondergetekende wenden.
