Openbaarmaking van gegevens bij zware of ernstige asbestovertredingen
Op 15 augustus 2014 treedt de Beleidsregel openbaarmaking inspectiegegevens bij zware of ernstige asbestovertredingen in werking. De Inspectie SZW wil daarmee aansluiten bij ontwikkelingen naar meer transparantie. Bij andere toezichthouders zoals bijvoorbeeld de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit en de Onderwijsinspectie is dit al gebruikelijk. Daarbij speelt het beschermingsmotief ten aanzien van werknemers, bedrijven en derden -zoals omwonenden of winkelend publiek- een belangrijke rol. Ook wordt een preventieve werking verwacht.
Grondslag voor openbaarmaking is artikel 8 van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Daarin is bepaald dat een bestuursorgaan uit eigen beweging informatie verschaft over het beleid, de voorbereiding en de uitvoering daarvan als dat in het belang is van een goede en democratische bestuursvoering. Per geval moet een besluit over openbaarmaking worden afgewogen tegen de in diezelfde wet genoemde uitzonderingsgronden. Het algemene of publieke belang bij openbaarmaking wordt daarbij afgezet tegen de door deze gronden te beschermen belangen. Als het gaat om milieu informatie als bedoeld in artikel 19.1a van de Wet milieubeheer, kent de Wob een ruimer openbaarmakingsregime. Zo geldt niet de uitzondering dat openbaarmaking achterwege moet blijven als het belang van de openbaarmaking niet opweegt tegen het belang van onevenredige benadeling van betrokkenen.
In de beleidsregel is bepaald welke overtredingen openbaar worden gemaakt en welke gegevens daarbij worden vermeld. Het gaat daarbij om zware overtredingen uit het Arbeidsomstandighedenbesluit die doorgaans ernstig gevaar (kunnen) opleveren voor personen. Bijvoorbeeld het niet volledig of onjuist in beeld brengen van aanwezig asbest, de sanering daarvan of het onterecht vrijgeven na een eindmeting. Zij hebben als kenmerk dat er gevaar is voor blootstelling aan asbest omdat niet de vereiste maatregelen zijn getroffen of omdat er een ongewenste asbestemissie heeft plaatsgevonden.
De Inspectie SZW maakt in geval van zo’n overtreding de volgende gegevens actief openbaar op haar website:
- de naam en vestigingsplaats van de betrokken rechtspersoon of natuurlijke persoon;
- de geconstateerde overtreding;
- de datum waarop de overtreding is geconstateerd;
- de locatie waar het asbest aanwezig is of is geweest;
- of een bestuurlijke boete is opgelegd en/of een bevel tot stillegging van werk bij recidive op grond van de Arbeidsomstandighedenwet is genomen;
- of tegen een opgelegde boete of het bevel tot stillegging een rechtsmiddel is ingesteld dan wel of daartoe nog de mogelijkheid bestaat.
Tegen een voornemen tot openbaarmaking kunnen belanghebbenden, op voet van artikel 4:8 van de Algemene wet bestuursrecht, gedurende een termijn van 2 weken een zienswijze naar voren brengen en gelijktijdig tegen een voornemen tot oplegging van een bestuurlijke boete en/of een bevel tot stillegging. In de zienswijzefase kan een belanghebbende ook verzoeken om een schriftelijke reactie (maximaal 100 woorden) te voegen bij de openbaar te maken gegevens op de website. Met de openbaarmaking wordt tien werkdagen gewacht. In die periode kan de belanghebbende een voorlopige voorziening vragen om openbaarmaking te voorkomen. Zo’n verzoek om een voorlopige voorziening schorst de openbaarmaking totdat de voorzieningenrechter uitspraak heeft gedaan. Uiteraard staan daarnaast de rechtsmiddelen van bezwaar, beroep en hoger beroep open tegen het besluit tot openbaarmaking, een opgelegde boete en/of bevel stillegging.
Indien asbestwerkzaamheden van risicoklasse 2 of 3 worden verricht door bedrijven die daarvoor niet het vereiste certificaat hebben, dan wordt dit niet alleen gepubliceerd op de website maar zal ook een persbericht uitgebracht. Als er als gevolg van een overtredingen direct gevaar bestaat voor de volksgezondheid wordt de pers onverwijld ingelicht zonder dat een zienswijze wordt afgewacht.
De openbaar gemaakte gegevens blijven na plaatsing nog 5 jaar toegankelijk. Als uit een bestuurlijke procedure volgt dat de gegevens niet juist of onvolledig zijn moeten deze binnen 5 werkdagen na de beslissing worden aangepast.
advocaat te Den Bosch, Eindhoven en Tilburg
