RAINS vs. Zara: geen auteursrecht, wel slaafse nabootsing
Het bekende Deense modemerk Rains vecht al jarenlang tegen de Spaanse fashion keten Zara, en met resultaat. Volgens Rains maakt Zara auteursrechtinbreuk op haar bekende regenjassen. Rains speelde een thuiswedstrijd. Het geschil werd door de Deense rechter beslecht. De uitspraak was verrassend: niet op basis van het auteursrecht, maar slaafse nabootsing werd uiteindelijk inbreuk aangenomen. Hoe zit dat dan precies?
Auteursrecht
Designers en andere vormgevers hebben dagelijks met het auteursrecht te maken. Op ieder kledingstuk dat zij ontwikkelen, zal vaak het auteursrecht komen te rusten. Om voor bescherming in aanmerking te komen, dient het product origineel en persoonlijk te zijn. Het persoonlijke stempel van de designer moet op het kledingstuk rusten. De drempel voor het krijgen van auteursrechten ligt laag. En dus is het bijzonder dat Rains die drempel niet heeft gehaald (zie hierna).
Een uitzondering geldt voor producten die bestaan uit technische elementen. Hier kan in beginsel geen auteursrecht op rusten, ook al zijn zij het resultaat van creatieve keuzes.
Slaafse nabootsing
Slaafse nabootsing is als het ware het vangnet voor alle producten die niet door een ander recht worden beschermd. Het is een vorm van de onrechtmatige daad. Het uitgangspunt is dat slaafse nabootsing is toegestaan, maar hier kan vanaf worden geweken. In dat geval moet de eisende partij aantonen dat zij met hun product een ‘eigen gezicht op de markt’ hebben. Daarnaast moet het inbreuk makende product zorgen voor verwarring bij het publiek. Ten slotte dient de nabootsende partij onvoldoende te hebben gedaan om gevaar voor verwarring te voorkomen. Als aan alle drie de vereisten wordt voldaan, dan wordt het product op onrechtmatige wijze slaafs nagebootst.
In onderstaande uitspraak deed Rains eerst een beroep op het auteursrecht, maar dit werd niet aangenomen. Slaafse nabootsing bleek wel vruchtbare grond te zijn.
Uitspraak
De Deense rechtbank oordeelde eerder dit jaar dat de twee jassen van Rains niet werden beschermd onder het nationale auteursrecht. Het ontwerp van de jassen was namelijk niet origineel genoeg en gaf geen blijk van creatieve keuzes door de ontwerper. Het uiterlijk van de jassen was een resultaat van de technische elementen en viel daardoor dus niet onder het auteursrecht.
Hoewel dit nadelig leek voor Rains, kwam de rechtbank wel met het volgende. De jassen van Rains zijn zeer bekend bij het grote publiek, waardoor zij een zeker onderscheidend vermogen hebben verkregen. Gezien de minimalistische indruk en hoge kwaliteit van de Rains jassen en het feit dat zij al vele jaren op de markt verkocht worden, maakt dat zij zich kan beroepen op slaafse nabootsing. Conclusie was dan ook dat Zara inbreuk maakte en haar jassen uit de verkoop moest halen.
Wat betekent dit voor de praktijk
Op veel werken komt veelal het auteursrecht te liggen. Toch komt het voor dat er niet wordt voldaan aan de vereisten voor bescherming en een beroep op slaafse nabootsing passender is. Slaafse nabootsing kan, net zoals andere intellectuele eigendomsrechten, ervoor zorgen dat inbreuk makende producten van de markt verdwijnen. Een effectief middel dus.
Heeft u vragen over het auteursrecht of slaafse nabootsing? Of heeft u hulp nodig bij de bestrijding van inbreuk makende producten? Leg het aan ons voor. Wij kunnen u adviseren en zo nodig bijstaan in een procedure. U kunt contact met ons opnemen.