Schade door omgevallen boom

Deze winter is tot nu een van de warmste winters ooit gemeten. Dat geeft aan dat het klimaat verandert. Steeds vaker wordt ook gewaarschuwd voor ‘extreem weer’ of  ‘code oranje’. In februari 2014 is al een aantal keer gewaarschuwd voor zware windstoten [Omroep Brabant 7 februari 2014: “Code geel door zware windstoten tot 90 kilometer per uur in Brabant”]. Dat is voor veel mensen niet alleen onplezierig, het kan ook gevaarlijk zijn. Als gevolg van zware windstoten zorgen omgevallen bomen tot schade en letsel. De vraag is vaak of en, zo ja, op wie de schade verhaald kan worden.

Zorgplicht eigenaar boom
Een omgewaaide boom valt op uw auto. Uw auto raakt zwaar beschadigd. De schade is groot. Allereerst zal vastgesteld moeten worden wie de eigenaar van de boom is. In veel gevallen is dat de gemeente nu de gemeente veel grond in eigendom heeft. In de regel is de eigenaar van de grond tevens eigenaar van de boom.

Op de gemeente rust een zorgplicht ten aanzien van het onderhoud van bomen. De gemeente is aansprakelijk als die zorgplicht is geschonden. Deze zorgplicht houdt in dat de gemeente een boom met een zekere regelmaat moet inspecteren en onderhouden. Die inspectie stelt niet zo heel veel voor. Er wordt door een deskundige alleen naar de buitenkant van een boom gekeken. Als uit die inspectie geen bijzonderheden blijken, dan heeft de gemeente al vrij snel aan haar zorgvuldigheidsplicht voldaan. Vaak vindt een inspectie jaarlijks of tweejaarlijks plaats maar soms ook maar één keer in de vijf jaar. Dat is afhankelijk van de leeftijd en de locatie van de boom. Als de boom bijvoorbeeld in de buurt van woningen staat zal vaker gecontroleerd worden dan op een afgelegen locatie. Dat heeft te maken met de gevolgen [lees: de omvang van de schade] die optreden wanneer een boom omvalt.

Onderzoeksplicht
De gemeente zal actie moeten ondernemen als de boom uitwendige verschijnselen vertoont die kunnen wijzen op een eventueel probleem. Op de gemeente rust dan een onderzoeksplicht. De gemeente zal de boom verder moeten onderzoeken. Afhankelijk van de resultaten van het onderzoek moet de gemeente maatregelen treffen. Doet de gemeente dat niet, dan schendt de gemeente haar onderzoeksplicht en is de gemeente aansprakelijk. Dat is anders als blijkt dat de boom ook zou zijn omgewaaid als de gemeente wel passende maatregelen heeft genomen.

Zou de gemeente zich dan nog kunnen beroepen op extreem weer? Slechts in uitzonderingsgevallen wordt dit argument door een rechter gehonoreerd. In de regel is de gemeente ook aansprakelijk als een boom omwaait als gevolg van harde wind.

De particuliere eigenaar
In het voorbeeld ben ik uitgegaan van de gemeente als eigenaar. Maar ook particuliere eigenaren moeten zich bewust zijn van de zorgplicht. Het is dus zaak om ook die bomen te [laten] controleren. Dat is de verantwoordelijkheid van de eigenaar. Voor bomen geldt echter geen risico aansprakelijkheid. Dat betekent dat een boom eigenaar niet aansprakelijk is enkel en alleen vanwege het feit dat het zijn boom is. Degene die schade lijdt zal telkens moeten bewijzen dat de eigenaar zijn zorgplicht heeft geschonden en de boom daardoor is omgewaaid.

Heeft u schade geleden of veroorzaakt als gevolg van een omgevallen boom? Laat u dan eerst informeren door een gespecialiseerde advocaat in aansprakelijkheidsrecht.

Dit artikel is gepubliceerd in "De Uitstraling", 22 februari 2014