Smartengeld voor nabestaanden en naasten mogelijk
Je partner komt ten gevolge van een medische fout te overlijden. Het verdriet dat hieruit voortvloeit is onbeschrijflijk. In Nederland was het niet mogelijk om hiervoor affectieschade te claimen; een vergoeding voor het verdriet om het overlijden van een dierbare of om het ernstig letsel van een dierbare. Vanaf 1 januari 2019 bestaat deze mogelijkheid wel.
Wetsvoorstel affectieschade
Al in 2010 was er een wetsvoorstel door de tweede kamer aangenomen die smartengeld voor nabestaanden regelt; wetsvoorstel affectieschade. Bepaalde nabestaanden zouden een vast bedrag krijgen. Er was veel kritiek op dit voorstel en het voorstel sneuvelde in de eerste kamer. De redenen waren o.a. dat het verdriet om overlijden van een naaste niet in geld valt uit te drukken. De claimcultuur zou toenemen en verdriet wordt gecommercialiseerd.
Wet zorg- en affectieschade
Bijna 9 jaar later wordt de wet zorg- en affectieschade toch aangenomen. Hiermee wordt het verdriet van de directe familie van overleden slachtoffers en slachtoffers met ernstig blijvend letsel erkend. De wet voorziet, naast vergoeding voor zorgkosten, in een regeling voor vergoeding voor affectieschade. Vergoeding van affectieschade is een vorm van smartengeld voor nabestaanden.
Het komt hiermee tegemoet aan de behoefte van nabestaanden en naasten aan aandacht voor de emotionele gevolgen van een ongeval/medische fout/geweldsmisdrijf. In bijna alle Europese landen is smartengeld voor nabestaanden al langere tijd mogelijk. Op Europees niveau is er dus duidelijk een voorkeur voor toekenning van smartengeld aan nabestaanden. Eindelijk volgt Nederland nu ook.
Rechthebbenden
De wet geldt voor nabestaanden en naasten. Nabestaanden van overleden slachtoffers en naasten van slachtoffers met ernstig en blijvend letsel hebben recht op een schadevergoeding. Het betreft de gevolgen van een ongeluk, medische fout of geweldsmisdrijf. Er moet wel een aansprakelijke aan te wijzen zijn en die [of zijn/haar verzekeraar] moet vervolgens de vergoeding betalen. Alleen bepaalde nabestaanden hebben recht op een vergoeding, namelijk:
- echtgenoten, geregistreerde partners en levensgezellen
- minder- en meerderjarige kinderen
- pleegkinderen
- ouders
- stiefouders
- stiefkinderen
- overige personen met nauwe persoonlijke relatie
Bedragen
Er wordt onderscheid gemaakt in hoogte van het bedrag op basis van:
- ernstig of blijvend letsel
- overlijden
- geweldsmisdrijven [hogere vergoeding bij ernstig of blijvend letsel en overlijden]
Het gaat om vaste schadevergoedingsbedragen. De bedragen variëren tussen de € 12.500,= en € 20.000,=.
Reactie verzekeraars
De verzekeraars zijn blij met de nieuwe wet;
“Geen enkele financiële vergoeding kan het leed van nabestaanden van slachtoffers compenseren. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt echter dat compensatie wél een belangrijke rol speelt in de erkenning van datzelfde leed”. Aldus het Verbond van Verzekeraars.
Verzekeraars verwachten wel dat de wet Affectieschade zal leiden tot een verhoging van de schadelast voor verzekeraars. Naar schatting komt dat bij de autoverzekeraars (WA) neer op een stijging van minimaal drie procent. De impact voor medische aansprakelijkheidsverzekeraars is mogelijk hoger en wordt geschat op circa 15% van de letselschadelast.
Terugwerkende kracht?
De wet treedt op 1 januari 2019 in werking. De wet geldt dus pas vanaf 1 januari 2019 en heeft geen terugwerkende kracht. Mogelijk kunnen nabestaanden en naasten nog wel een claim instellen op grond van shockschade. Echter zij moeten dan wel bewijzen dat zij ten gevolge van het gebeuren lijden aan een erkend psychiatrisch ziektebeeld. En ook moeten zij direct geconfronteerd zijn met de gebeurtenis of de gevolgen ervan. Een zware bewijslast dus daar waarvoor een vergoeding van affectieschade alleen een aansprakelijke hoeft te worden aangewezen. Voor veel nabestaanden en naasten komt de wet dus helaas te laat.
Dit artikel is gepubliceerd in “De Uitstraling”, augustus 2018.
