Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie: oplossing voor frauduleuze ontbindingspraktijken
Op 15 november 2023 treedt de Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie in werking. Hierover schreven we al eerder. Deze wet heeft als doel om misbruik bij turboliquidaties te voorkomen door meer transparantie te bieden en schuldeisers beter te beschermen. Of deze nieuwe wet daadwerkelijk gaat zorgen voor een effectieve bestrijding van plof-bv’s en frauduleuze praktijken is echter nog maar de vraag.
Wat is een turboliquidatie?
In geval van een turboliquidatie besluit de aandeelhoudersvergadering van een rechtspersoon om deze te ontbinden en liquideren. Een turboliquidatie mag alleen uitgevoerd worden wanneer er geen baten meer in de rechtspersoon zitten, zoals volgt uit artikel 2:19 lid 4 BW. De rechtspersoon mag dus geen activiteiten meer uitvoeren en ook geen bezittingen meer hebben. De bestuurder van de geliquideerde rechtspersoon dient hiervan melding te maken bij de Kamer van Koophandel, waarna zowel het aanstellen van een curator als het doen van onderzoek niet meer nodig is. Turboliquidaties worden steeds populairder, aangezien ondernemingen zo snel en relatief goedkoop geliquideerd kunnen worden.
De risico’s van turboliquidaties
Helaas brengen turboliquidaties naast de voordelen ook een aantal risico’s met zich mee. De Kamer van Koophandel kan namelijk niet controleren of er daadwerkelijk geen baten zijn, en ook schuldeisers worden niet geïnformeerd over de liquidatie van de rechtspersoon. Daarnaast kan een turboliquidatie gebruikt worden om een rechtspersoon met een aantal schuldeisers te laten ‘ploffen’. Op deze manier wordt het faillissement (en daarmee de komst van een curator) ontweken. Een gedegen onderzoek naar de gang van zaken naar de ondergang van de onderneming wordt dan niet uitgevoerd en de schuldeisers blijven met lege handen achter. Zij moeten vervolgens zelf actie ondernemen (bijvoorbeeld door alsnog het faillissement aan te vragen) om mogelijk nog wat van hun vordering te verhalen.
Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie
Om misbruik bij turboliquidaties te verminderen en de positie van schuldeisers te verbeteren wordt de Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie ingevoerd. Na inwerkingtreding van de wet in november 2023 moet het bestuur van de geliquideerde onderneming binnen 14 dagen na ontbinding een aantal documenten deponeren bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Het gaat hierbij om een balans en een staat van baten en lasten, een schriftelijke opgave van redenen voor het ontbreken van baten en een slotuitdelingslijst. In bepaalde gevallen dienen daarnaast ook jaarrekeningen te worden gedeponeerd en moet bekend worden gemaakt welke schuldeisers onbetaald zijn gebleven. In onze eerdere blog worden deze eisen (en de consequenties van het niet naleven daarvan) nader toegelicht.
Nadat deze documenten bij de Kamer van Koophandel zijn gedeponeerd, moet het bestuur alle schuldeisers direct mededelen dat de stukken bij het Handelsregister ter inzage liggen. De schuldeisers kunnen deze stukken inzien en eventueel protest aantekenen. In beginsel wordt de Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie voor een periode van twee jaar ingevoerd, later wordt gekeken of deze termijn verlengd dient te worden.
Effectiviteit Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie
Bij de effectiviteit van de wet transparantie bij turboliquidaties kunnen echter vraagtekens worden gezet. Volgens meerdere stemmen uit de praktijk bevat de nieuwe wet nauwelijks controle op de naleving en blijven er mogelijkheden tot het plegen van fraude bestaan. Zo kunnen bestuurders van geliquideerde ondernemingen vrij eenvoudig misleidende documenten deponeren bij het Handelsregister. Daarnaast kan het zo zijn dat schuldeisers uit de gedeponeerde stukken niet af kunnen leiden wat zich voorafgaand aan de liquidatie in de onderneming heeft afgespeeld, waardoor zij alsnog met vraagtekens achterblijven. Ook zijn de sanctiemogelijkheden beperkt. De wet bevat bijvoorbeeld geen sancties voor gevallen waarin de bestuurders verzuimen om de schuldeisers te informeren. Terechte kanttekeningen bij de wet, waarvan de werking in de praktijk zal worden geëvalueerd voordat deze weer buiten werking treedt. Mogelijk leidt deze evaluatie tot de invoering van nadere waarborgen omtrent de turboliquidatie.
Conclusie
Vanaf 15 november 2023 krijgt het bestuur van een middels turboliquidatie ontbonden onderneming een aantal bijkomende verplichtingen. Binnen 14 dagen na ontbinding dienen zij een aantal documenten te deponeren bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Nadat deze stukken gedeponeerd zijn, moet het bestuur alle schuldeisers mededelen dat de stukken bij het Handelsregister ter inzage liggen. Deze wet wordt tijdelijk ingevoerd met als doel fraude bij turboliquidaties terug te dringen en de positie van schuldeisers te verbeteren.
De tijd moet uitwijzen in hoeverre deze tijdelijke wet haar doel gaat bereiken. Daarbij is onder andere van belang dat de wet het aanleveren van frauduleuze documenten niet onmogelijk maakt. Daarnaast zijn de aangeleverde stukken voor schuldeisers niet altijd voldoende duidelijk, waardoor hun positie door invoering van de wet niet zozeer versterkt wordt. Aangezien ook de sanctiemogelijkheden beperkt zijn, blijft de vraag of deze tijdelijke wet een effectieve oplossing biedt voor het bestrijden van de (fraude)risico’s die turboliquidaties met zich meebrengen.
Denkt u na over de beëindiging van uw onderneming of wordt u geconfronteerd met een schuldenaar die de turboliquidatie heeft toegepast en heeft u vragen, neem dan contact op met een van de advocaten insolventierecht van BG.legal.
