Uitleg huwelijkse voorwaarden; vallen lijfrentepolissen onder een finaal verrekenbeding?
Het Gerechtshof Amsterdam heeft op 30 mei 2012 antwoord gegeven op de vraag of de waarde van lijfrentepolissen in een specifieke zaak moeten worden verrekend tussen ex-echtelieden.
In deze zaak hebben partijen in de huwelijkse voorwaarden elke gemeenschap van goederen uitgesloten. Daarnaast zijn zij een periodiek verrekenbeding overeengekomen. In een afzonderlijk artikel is een bepaling opgenomen waarin wordt uitgelegd hoe om te gaan met premies en koopsommen van levensverzekeringen. De premies van de levensverzekeringen moeten geheel ten laste komen van de echtgenoot ten behoeve van wie de verzekering is gesloten.
In geval van een echtscheiding wordt afgerekend alsof zij zijn gehuwd in algehele gemeenschap van goederen.
De vrouw vordert verrekening van de lijfrentepolissen, omdat deze volgens haar onder het finaal verrekenbeding zouden vallen. Bij de rechtbank krijgt de vrouw géén gelijk. De rechtbank oordeelt dat alleen de man recht heeft op de lijfrentepolissen, omdat deze op zijn naam staan. De vrouw is het niet eens met de beslissing van de rechtbank en gaat in hoger beroep bij het gerechtshof.
Het gerechtshof oordeelt vervolgens dat de huwelijkse voorwaarden moeten worden uitgelegd aan de hand van het Haviltex-criterium. In dit criterium is het van belang wat partijen over en weer bedoeld hebben bij het opnemen van de bepalingen. Gekeken moet worden naar wat de notaris aan partijen heeft medegedeeld over de inhoud en de bedoeling van de huwelijkse voorwaarden.
Allereerst geeft het gerechtshof aan dat de lijfrente-polissen kunnen worden aangemerkt als levensverzekeringen zoals bedoeld in het artikel in de huwelijkse voorwaarden. Het gerechtshof gaat ervan uit dat in de huwelijkse voorwaarden is bedoeld dat er wordt afgerekend alsof partijen waren gehuwd in algehele gemeenschap van goederen, maar dat alle goederen en schulden zoals genoemd in het artikel hiervan worden uitgezonderd. Volgens het gerechtshof is alleen bedoeld de schulden ten aanzien van de betaling van de premies en koopsommen uit te zonderen van de fictieve gemeenschap, niet de baten. Indertijd werden dergelijke regelingen in de huwelijkse voorwaarden opgenomen ter vermijding van betaling van erfbelasting [artikel 13 Successiewet] wanneer een van de echtgenoten zou komen te overlijden.
Het gerechtshof concludeert dat in geval van echtscheiding de betaling van erfbelasting niet van toepassing is. De polissen van de man moeten worden verrekend met de vrouw.
