Vaccinatie Covid-19: Wie is aansprakelijk?
Vaccinatie en aansprakelijkheid
Er wordt thans volop gevaccineerd tegen Covid-19 ter voorkoming van nieuwe Covid-19 slachtoffers. Hopelijk doen deze vaccins hun werk.
Maar wat als het niet de veiligheid biedt die verwacht wordt. Of erger als er vanwege een gebrekkig vaccin (toekomstige) schade wordt opgelopen. Wie is dan aansprakelijk?
Menig (huis)arts vraagt zich af of hij/zij aansprakelijk kan zijn als blijkt dat het vaccin minder bescherming biedt dan gedacht of zelfs schade toebrengt.
Bij de beantwoording van de vraag of een arts een beroepsfout heeft gemaakt, komt het erop neer of het handelen van de arts in overeenstemming is geweest met de zorgvuldigheid die een redelijk bekwaam en redelijk handelend vakgenoot in dezelfde omstandigheden zou hebben betracht, waarbij de professionele standaard uitgangspunt is.
Risico's
Als de arts het vaccin op juiste wijze heeft toegediend en er op dat moment geen bijzondere risico’s bekend zijn, heeft de arts voldaan aan de professionele norm. De huisarts is dan dus niet aansprakelijk.
Het vaccin is een geregistreerd geneesmiddel en door de overheid voldoende veilig geacht. Wel zal de arts de te vaccineren persoon moeten voorlichten over de op dat moment bekende bijwerkingen.
Is de producent/farmaceut aansprakelijk voor schade vanwege een gebrekkig vaccin?
Het is mogelijk om de farmaceut aan te spreken op grond van product aansprakelijkheid (art. 6:185 BW). Er moet dan wel sprake zijn van een ‘gebrekkig’ product. Het enkele feit dat een vaccin bijwerkingen heeft, is niet voldoende voor een geslaagd beroep op de productaansprakelijkheid.
Er zal aangetoond moeten worden dat het vaccin niet de veiligheid biedt die men daarvan mocht verwachten, op het moment van het toedienen van het vaccin. Dit wordt beoordeeld aan de hand van de ‘state of the art’. Dus de stand van de wetenschap op het moment dat het Covid-19 vaccin op de markt beschikbaar was.
Bijwerkingen
Volgens de farmaceuten, maar ook de overheid, hoeft men op dit moment geen rekening te houden met abnormaal ernstige bijwerkingen. Men moet wel enigszins rekening houden met mogelijke zeldzame bijwerkingen op lange termijn.
Het is natuurlijk wel mogelijk dat door de druk, om zo spoedig mogelijk een vaccin op de markt te brengen, er toch onvoorziene bijwerkingen zijn.
Komt dit dan op het bordje van de farmaceut, of is hier sprake van een uitzonderlijke situatie waarbij ook de overheid haar steentje bij moet dragen? De overheid voert immers druk op het vaccinprogramma. Dit omdat vereist is dat 70% van Nederland gevaccineerd moet worden om te kunnen spreken van een geslaagd vaccinprogramma.
Schadefonds
Thans wordt er al wel gesproken over een speciaal schadefonds (gefinancierd door overheid en farmaceuten), waar gedupeerden hun eventuele schade kunnen verhalen.
Hopelijk is het vaccin veilig en hoeft deze discussie in de toekomst niet gevoerd te worden.
