Werkgever aansprakelijk voor vrijwilliger
Organisaties kunnen ook aansprakelijk zijn voor de gevolgen van ongevallen die hun vrijwilligers tijdens het vrijwilligerswerk overkomen. Deze lijn was er al maar de Hoge Raad heeft het onlangs aangescherpt. Dit heeft gevolgen voor verenigingen, stichtingen en kerkgenootschappen die veelal met vrijwilligers werken.
Casus
Een 65-jarig lid van de vrijwillige klusgroep van de Parochie H.H. Vier Evangelisten plaatste verlichting op het dak van de kerk. Helaas is deze man bij het uitvoeren van de klus van het dak gevallen en liep ernstig letsel op. De man stelde de Parochie aansprakelijk voor zijn letselschade op basis van werkgeversaansprakelijkheid.
Werkgeversaansprakelijkheid / Zorgplicht werkgever
Op basis van de wet heeft een werkgever een zorgplicht voor de veiligheid van de werkomgeving van de werknemer. De werkgever is aansprakelijk voor schade die een werknemer lijdt tijdens zijn werk, tenzij de werkgever kan bewijzen dat hij voldoende maatregelen heeft genomen om een ongeval en schade te voorkomen.
Vrijwilligers
Alhoewel er geen arbeidsovereenkomst is tussen een vrijwilliger en de werkgever biedt de wet onder bepaalde voorwaarden toch bescherming aan vrijwilligers [maar ook aan bijvoorbeeld ZZP’ers]. Een van de voorwaarden voor een beroep door een vrijwilliger op werkgeversaansprakelijkheid is dat het moet gaan om werkzaamheden in de uitoefening van beroep of bedrijf. Het klassieke voorbeeld hiervan is dat een onderneming haar kantoorgebouw laat schilderen door een schilder. Dit zijn geen werkzaamheden die behoren tot de uitoefening van de onderneming, dus geen werkgeveraansprakelijkheid voor de ingehuurde [of vrijwillige] schilder.
Uitspraak kantonrechter in de ‘Parochie zaak’.
De kantonrechter wees de vordering af. De kantonrechter oordeelde dat het hier niet ging om werkzaamheden in de uitoefening van een beroep of bedrijf. Immers zij oordeelde dat het plaatsen van verlichting op het dak van de kerk niet tevens door werknemers van de parochie had kunnen worden verricht. Het slachtoffer gaat in beroep bij het Hof.
Uitspraak Hof
Het Hof wijst de vordering toe. Het Hof oordeelt dat in dit geval de vrijwilliger binnen het bereik van het beschermingsartikel voor werknemers valt. Het ophangen van de verlichting op het dak van de parochie wordt gezien als werkzaamheden in de uitoefening van het bedrijf. De parochie had de werkzaamheden ook door eigen werknemers kunnen laten verrichten.
Hoge Raad
De Hoge Raad bevestigt de uitspraak van het Hof. Ook het feit dat de werkzaamheden die de man als vrijwillige klusser uitvoerde nog nooit door werknemers van de Parochie zijn uitgevoerd is niet van belang. De Hoge Raad benadrukt dat op dit punt enkel van belang is of de werkzaamheden hadden kunnen worden uitgeoefend door eigen werknemers.
Conclusie
Door de uitspraak is de reikwijdte van de werkgeversaansprakelijkheid voor vrijwilligers verruimd. Je zou je echter af kunnen vragen wie in casu de werknemers van de parochie zijn die de werkzaamheden ook hadden kunnen doen.
De pastoor, koster, medewerkers huishoudelijke dienst? In het algemeen ontberen zij technische kennis en klusvaardigheden. Kan je deze werknemers het dak opsturen?
Het Hof [en dus ook de Hoge Raad] stapt hier eenvoudig overheen; “….of werknemers in de parochie zijn aan te wijzen die dezelfde werkzaamheden verrichten, is dan minder van belang.”
Voor verenigingen en stichtingen, die veel gebruik maken van vrijwilligers, is het zaak een goede verzekering [die dekking verleent voor werkgeversaansprakelijkheid] af te sluiten. Ook de verzekeringsmaatschappijen zullen met deze verruiming van de aansprakelijkheid wellicht voorwaarden en premies aan gaan passen.
Dit artikel is gepubliceerd in “De Uitstraling”, juli 2018.
