Zorgupdate: RVS adviseert aanpassingen zorgstelsel
De Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving stelt in het advies ‘Wissels omzetten voor een veerkrachtige samenleving’ dat aanpassingen aan het zorgstelsel noodzakelijk zijn. Volgens de RVS is het cruciaal om te bouwen aan een veerkrachtige samenleving dat grote maatschappelijke vraagstukken in een respectvol debat bespreekbaar kan maken, klappen kan incasseren en daarna weer kan opveren. De groeiende gezondheidsverschillen in de samenleving ondermijnen deze veerkracht.
Aanpassingen van de zorg
Een grote opgave ligt in de financiële en organisatorische houdbaarheid van het zorgstelsel. Aanpassingen van dit stelsel zijn noodzakelijk. De RVS wil geen nieuw stelsel maar aanpassingen op punten zodat samenwerking aantrekkelijker wordt. Er moet gestopt worden met financiële prikkels die alleen maar productie stimuleren. Preventie moet zich meer richten op de sociale omgeving en niet alleen op het individu.
Minder dogmatiek
De RVS constateert dat de scheidslijnen tussen de zorgwetten te absoluut zijn, dat er verkeerde prikkels van het systeem uitgaan en dat opdrachten te beperkt zijn ingevuld. In bijvoorbeeld de ouderenzorg is te zien dat veel mensen met hun zorgvraag op de grens van Wlz, Wmo en Zvw zitten. Deze compartimentering van zorg zorgt voor problemen. De zorgplicht van zorgverzekeraars is nu zo geregeld dat pas wanneer iemand ziek is de zorgverzekeraar iets kan doen. Hoewel systemen altijd op een of andere wijze begrensd zijn pleit de RVS ervoor dat op die grenzen in het stelsel de zorgprofessionals meer de ruimte krijgen om samen tot oplossingen te komen.
Gezondheidsachterstanden en leefomgeving
De RVS vraagt aandacht voor de aanpak van gezondheidsachterstanden en de complexe ongelijkheid van de samenleving die daaraan ten grondslag ligt. Dit vraagt om investeringen op langere termijn. Niet zozeer door veel meer geld naar de zorg te laten gaan maar door de bestaande middelen beter te besteden. Er gaat bijvoorbeeld nu weinig geld naar preventie. Op dat laatste vlak moet aldus de RVS de aandacht verschuiven van leefstijl naar de leefomgeving. Door de leefomgeving kan gezond gedrag immers ontmoedigd worden. Bij de focus op de leefomgeving is het belangrijk dat betrokken partijen zoals gemeenten, bouwers en de zorg een gezamenlijke visie en doelstelling formuleren en met elkaar optrekken. De Omgevingswet biedt aanknopingspunten om het streven naar een gezonde leefomgeving meer te bevorderen.
