Aannemen van gift of diefstal? Reden voor ontslag op staande voet in de zorg
Zorgmedewerkers bieden dankbare hulpverlening. Het kan gaan om acute of eenmalige zorg of om meer duurzame en structurele zorg. Patiënten kunnen als blijk van hun waardering een gift aan een zorgmedewerker geven. Veelal is dit niet meer dan een waardering voor de verrichte werkzaamheden en kan de zorgmedeweker – bijvoorbeeld – een bos bloemen probleemloos aannemen. Maar wat als de patiënt contant geld geeft? En wat als de werknemer zegt geld te hebben gekregen, maar het erop lijkt dat het geld van een de patiënten is gestolen? Bij bepaalde zorgbehoevenden, denk aan ouderen of dementerenden, kan dit nogal eens moeilijk zijn te achterhalen. Hoe kan een werkgever hiermee omgaan? Marlies Hol licht u dit toe.
Ontslag op staande voet na diefstal in verzorgingshuis
Op 3 februari 2021 publiceerde de rechtspraak een uitspraak van de rechtbank Den Haag over een werknemer die op staande voet is ontslagen. De werknemer werkte sinds 2017 als verzorgende bij een zorginstelling. De zorginstelling heeft uitgebreide huisregels, gedragscodes én regels over het aannemen van giften en geschenken. Als richtlijn bij geschenken geldt dat het aannemen van geld door werknemers verboden is. Giften mogen alleen worden aangenomen indien het ten goede komt van de betreffende afdeling.
Op de afdeling waar de werknemer in 2019 werkte, kwamen signalen van bewoners binnen over vermissing van eigendommen. Omdat het om een kwetsbare groep ging, is gekeken naar de cognitie (het kennisvermogen) van de bewoners die eigendommen miste. Dit leidde niet tot ongeloofwaardigheid van de opgegeven vermissingen. Daarna bleek dat de tijdstippen van vermissingen overeenkwamen met de werktijden van de betreffende werknemer. Toen de werkgever de werknemer daarop aanspraak, gaf zij aan dat zij nooit eigendommen van patiënten zou wegnemen. Werkgever heeft toen – voor zover blijkt uit deze uitspraak - geen verdere actie ondernomen.
Per 1 september 2019 was de werkneemster werkzaam op een andere afdeling binnen de zorginstelling. Al snel kwamen op die afdeling eveneens meldingen binnen van vermiste eigendommen. De zorginstelling nam de vermissingen serieus en heeft, samen met de politie, een ‘lokkertje’ ingezet. De ‘lokfiets’ bij stations is het meest bekende voorbeeld van deze aanpak van de politie. In dit geval ging het om een gewaarmerkt bankbiljet van € 20,- dat in een tas van een bewoonster is geplaatst. Toen dit bankbiljet op 24 februari 2020 was verdwenen, bleek het in de portemonnee van de betreffende werknemer te zitten. De werknemer is diezelfde dag door de politie aangehouden en haar woning werd doorzocht.
In de woning van de werkneemster trof de politie allerlei pasjes (géén pinpas) van een andere bewoner van de zorginstelling aan. De zorginstelling heeft op 31 januari 2020 een gesprek gevoerd met de werknemer. De werknemer gaf aan dat zij het geld van de patiënt had gekregen om iets leuks met haar kinderen te doen. Zij zou het niet hebben gestolen. De pasjes van de andere patiënt zou zij op straat hebben gevonden. Zij was nog niet in de gelegenheid deze terug te geven. Werkgever vond deze verklaring ongeloofwaardig. De werknemer is op 3 februari 2020 op staande voet ontslagen.
Bekijk hier de video over één van de onderwerpen in het arbeidsrecht, namelijk het ontslag op staande voet:
Oordeel rechter
De rechter oordeelt dat het ontslag op staande voet terecht is gegeven. De medewerker is eerder aangesproken op verdenking van diefstal. Zij had alleen al daarom nog zorgvuldiger moeten omgaan met geld of eigendommen van patiënten. De rechter is niet gevoelig voor het verweer van de werknemer dat zij het geld van haar patiënt zou hebben gekregen. De rechter oordeelt dat de werknemer dan alsnog het geld had moeten weigeren, gezien het interne reglement. De rechter gaat niet mee in het verweer dat de medewerker niet bekend was met dat reglement. De werknemer heeft in haar arbeidsovereenkomst namelijk getekend voor kennisname van de interne reglementen. Tot slot overweegt de rechter dat de werkgever zeer zorgvuldig heeft gehandeld door de politie in te schakelen bij het vermoeden van diefstal.
Onverwijld?
Mogelijk is in deze zaak het ontslag niet onverwijld gegeven. De zorginstelling had op 31 januari 2020 (een vrijdag) meteen het ontslag op staande voet kunnen geven. Het ontslag is echter pas op 3 februari 2020 (maandag) gegeven. De politie had uitvoerig onderzoek verricht en een nader onderzoek lijkt niet nodig. Mogelijk heeft werkgever toch aanvullend onderzoek verricht na het gesprek van 31 januari 2020, maar dat blijkt niet uit de uitspraak. Het is in ieder geval riskant om een heel weekend te laten verstrijken voordat tot ontslag wordt overgegaan. De gemachtigde van de werknemer heeft – voor zover blijkt uit de uitspraak - geen verweer gevoerd op dit punt.
Tip
Uit deze uitspraak blijkt dat diefstal – zoals zo vaak – leidt tot een geldig ontslag op staande voet. Toch zijn er ook veel uitspraken waarin diefstal niet leidt tot een ontslag. De omstandigheden van het geval zijn per zaak verschillend. Een goede tip voor werkgevers is om de politie in te schakelen bij een vermoeden van diefstal. Vaak zie ik dat werkgever diefstal intern regelen, maar het inschakelen van de politie kan de zaak juíst sterken.
Heeft u arbeidsrechtelijke vragen? U kan contact opnemen met onze advocaten gespecialiseerd in arbeidsrecht. Marlies Hol is werkzaam als advocaat in ’s-Hertogenbosch.
