AI, auteursrecht en de Rijksoverheid

18 jan 2024

Ook overheden maken gebruik van generatieve kunstmatige intelligentie, oftewel generatieve AI. Een van de vraagstukken rondom generatieve AI betreft auteursrecht: kan er auteursrecht rusten op met generatieve AI gemaakt werk en zo ja, wie is dan de rechthebbende? En hoe zit het met de data of input die wordt gebruikt, waar vaak ook auteursrecht op rust? Recent werd een stuk gepubliceerd met daarin advies over het gebruik van AI door medewerkers van Rijksoverheidsorganisaties. Daaruit blijkt dat men het probleem rondom auteursrecht erkent.

Het advies gaat uit van normale kantoorhandeling, dus niet van kerntaken van de overheid. Ook kijkt het advies specifiek naar online toepassingen van generatieve AI, zoals Midjourney en ChatGPT.

Het adviesstuk behandelt enkele aspecten van generatieve AI, waaronder dus het auteursrecht. Er wordt erkend dat niet duidelijk is hoe het zit met het auteursrecht van degenen die voor de input zorgen, oftewel de data die het AI-programma voedt. Enerzijds zijn de makers van de AI zelf niet transparant over welke werken men gebruikt bij het scrapen voor data, en aan de andere kant is vanuit de wet en de rechtspraak ook nog geen duidelijk wat wel en niet mag bij scraping op het gebied van auteursrecht.

Vanuit de staat wordt geaccepteerd dat hierdoor, in ieder geval in theorie, twee risico’s worden gecreëerd: (i) het gebruik van een generatieve AI-toepassing kan tot auteursrechtinbreuk leiden en (ii) de output  - het met behulp van AI gemaakte werk - kan mogelijk ook weer tot auteursrechtinbreuk leiden. Juist mede vanwege het gebrek aan transparantie en omdat er (nog) geen regelgeving is, zijn deze risico’s niet goed in te schatten.

In het adviesstuk wordt de Staat daarom ook voorlopig afgeraden om gebruik te maken van online generatieve AI in afwachting van betere juridische handvatten, of deze zo te gebruiken dat juridische risico’s zoals auteursrechtinbreuk worden uitgesloten.

Advies

Wij adviseren organisaties om interne richtlijnen te maken voor het gebruik van AI tools zoals ChatGPT, Midjourney, etc. Wij noemen dit een AI policy. Met afspraken over:

  • Wie mag beslissen over het gebruiken van welke AI tools
  • Wat zijn de criteria bij de aanschaf/abonnementen op AI tools
  • Zijn we hierover transparant en naar wie

Wij kunnen een op maat AI policy voor organisaties opstellen. Zie ons aanbod op AI Policy – BG.legal

Hierbij het betreffende advies.

Yvonne Vetjens 1