Gemeentegrond? Nee hoor, dat is mijn tuin!
Veel gemeenten zijn op dit moment bezig met de aanpak van illegaal gebruik van gemeentegrond. Zo heeft de gemeente Haaren een paar weken geleden aangegeven dat zij het gebruik van gemeentegrond door inwoners wil ‘vast leggen’. Rond deze tijd wil de gemeente aan inwoners een voorstel doen om tot een regeling te komen als zij inderdaad gebruik maken van gemeentegrond. Het kan soms verstandig zijn om dat te doen, maar als een inwoner door tijdsverloop (verjaring) in feite al eigenaar is geworden kan het beter zijn om een andere koers te varen.
Verjaring heeft tot gevolg dat er een nieuwe eigenaar is. De gemeente kan in dat geval niet met succes eisen dat de grond terug gegeven wordt. Wanneer is er nou sprake van verjaring? Er moet aan een aantal vereisten worden voldaan:
- Diegene die de grond gebruikt en bewerkt gedraagt zich ook als eigenaar. Als u er langs zou lopen zou u het verschil tussen ‘eigen’ grond en gemeentegrond niet moeten kunnen zien. Als u bijvoorbeeld een groenstrook voor uw tuin maait is dat volgens de rechter onvoldoende voor verjaring. De rechter neemt het bijvoorbeeld eerder aan als een duidelijke omheining [denk aan een schutting, haag of muur] om het stuk gemeentegrond en uw eigen grond is geplaatst en het verschil tussen gemeentegrond en eigen grond niet te zien is en er dus ook geen verschil is in onderhoud. Het komt altijd weer aan op de specifieke omstandigheden van het geval en juist daarom bestaat hierover veel rechtspraak.
- Als die situatie 10 jaar of 20 jaar duurt [het gebruik door uw rechtsvoorganger kunt u hierbij optellen] kan er sprake zijn van verjaring. In de meeste gevallen geldt een termijn 20 jaar. De wetgever spreekt dan van ‘te kwader trouw’. De termijn van 10 jaar komt veel minder vaak voor. Om een voorbeeld te noemen: als het kadaster een fout maakt maar de notariële akte is duidelijk, dan geldt de korte termijn. U handelt dan ‘te goeder trouw’.
Als gezegd geldt meestal de termijn van 20 jaar. De gemeente kan dan dus eisen dat het illegale gebruik van de grond stopt. Doet de gemeente dat niet dan vist ze achter het net. Er is een nieuwe eigenaar en die heeft het voor het zeggen.
Dat klinkt allemaal erg eenvoudig maar helaas is dat in de praktijk vaak niet zo. Alleen al het bewijs dat de situatie al ruim twintig jaar duurt is een grote opgave. En als gemeente en inwoner het oneens zijn kan dit aan de rechter worden voorgelegd. Uiteindelijk zal de rechter dan de knoop moeten doorhakken.
Denk dus goed na voordat u uw handtekening zet. Rechten opbouwen duurt in dit geval vele jaren maar rechten prijs geven kan met één pennenstreek.
