Kan ik de vorm van een product met een vormmerk (3D) beschermen?

04 mei 2020

Wanneer een object wordt ontworpen dan komt vaak ook aan de orde de vraag of en hoe die vorm beschermd kan worden. Een van de mogelijkheden is een vormmerk: een driedimensionaal teken. Een vorm kan geen merk zijn wanneer de vorm technisch is bepaald of wanneer de vorm van wezenlijk belang is voor het product. Wanneer is daar sprake van? Wat zijn alternatieven?

Het juridisch kader

De regelgeving voor Benelux en Europese merken is vergelijkbaar. Een aanvraag voor een merkregistratie wordt geweigerd wanneer het ‘teken’ (in de meeste gevallen een foto/tekening van een object) dat je wilt registreren uitsluitend bestaat uit[1]:

  1. de vorm die, of een ander kenmerk dat, door de aard van de waren wordt bepaald;
  2. de vorm van de waren die, of een ander kenmerk van de waren dat, noodzakelijk is om een technische uitkomst te verkrijgen;
  3. de vorm die, of een ander kenmerk dat, een wezenlijke waarde aan de waren geeft.
Casus Gömböc

De Gömböc is een vorm met slechts één stabiele positie als het op een plat oppervlak gelegd wordt. Twee Hongaarse wiskundigen rekenden een vorm uit die overal even zwaar is (homogeen), maar automatisch overeind rolt, hoe je hem ook neerlegt.

vormmerk

 

 

 

 

 

 

In Hongarije was een registratie aangevraagd voor een vormmerk onder meer voor siervoorwerpen en speelgoed. De aanvraag werd geweigerd (i) omdat de vorm noodzakelijk was om een technische uitkomst te krijgen en (ii) omdat de vorm door de aard van de waar bepaald werd.

Het Hof van Justitie EU[2] heeft in deze zaak richting gegeven aan hoe zo’n aanvraag beoordeeld moet worden. Door deze uitspraak weten we:

  • dat bij de beoordeling niet alleen naar de afbeelding gekeken hoeft te worden maar dat ook rekening gehouden mag worden met andere informatie (zolang deze informatie maar uit objectieve en betrouwbare bronnen afkomstig is)
  • dat registratie geweigerd kan worden wanneer uit informatie blijkt dat het publiek het product koopt vanwege de vorm
  • dat een vormmerk kan bestaan naast andere intellectuele eigendomsrechten zoals een modelrecht. De criteria voor een merk of modelrecht zijn afwijkend en dus ook het onderzoek dat verricht moet worden.
Wat is het alternatief?

Naast of in plaats van een merkrecht zijn er soms alternatieven:

  • Octrooi: een octrooi wordt verleend voor een technische vinding. De technische oplossing wordt dan beschermd.
  • Modelrecht: de vorm moet nieuw zijn en een eigen karakter hebben.
  • Auteursrecht: de vorm van een gebruiksvoorwerp kan auteursrechtelijk beschermd zijn. Niet beschermd zijn die kenmerken die louter technisch- of functioneel bepaald zijn.
Advies

Voor advies over (i) welke beschermingsmogelijkheden er zijn, (ii) welke passend zijn en (iii) hoe deze te realiseren, kunt u contact opnemen met Jos van der Wijst

 

[1] Artikel 4 lid 1, sub e EU Merkenrichtlijn 2015

[2] HvJEU 23 april 2020, zaak C-237/19 http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=225524&pageIndex=0&doclang=NL&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=7094262

Jos van der Wijst

    AI, kunst & auteursrecht
    Lees meer
    Picnic schendt portretrecht van (ex-)werknemer
    Lees meer
    Een kwestie over schoenen: namaak Louboutin advertenties op Amazon
    Lees meer
    Een portret als merk
    Lees meer
    De Nederlandse rechter onbevoegd in geschil over reisdagboek
    Lees meer
    De intocht van sinterklaas en het auteursrecht
    Lees meer
    Franchisegever beroept zich met succes op concurrentiebeding
    Lees meer
    De bescherming van kleurmerken en het relevante publiek
    Lees meer
    Inbreuk op IE-recht? Let op bestuurdersaansprakelijkheid
    Lees meer
    BG.legal gaat intensieve samenwerking aan met Dohmen advocaten
    Lees meer
    ACM: Misleidende duurzaamheidsclaims van Decathlon & H&M
    Lees meer
    Mag een ander jouw merk als domeinnaam gebruiken?
    Lees meer
    Oorsprongsbenamingen op producten voor derde landen ook verboden
    Lees meer
    Strengere regels voor invloedrijke influencers
    Lees meer
    Algemene Voorwaarden B2B
    Lees meer
    Wanneer is de aanvraag van een merkregistratie te kwader trouw?
    Lees meer
    Champagne en het intellectueel eigendomsrecht
    Lees meer
    (Senior) Medewerker IE/IT/Privacy
    Lees meer
    Nieuwsbrief voor datascience ondernemingen
    Lees meer
    Kun je een auteursrecht krijgen op een algoritme?
    Lees meer
    IE in de holding
    Lees meer
    Online oplichting en zakelijke identiteitsfraude: wat te doen?
    Lees meer
    Merk in kunstwerk mag, kunstwerk in product niet
    Lees meer
    EK-gekte losgebarsten: KNVB vs. Jumbo
    Lees meer
    De Juridische Afdeling: Legal as-a-Service
    Lees meer
    Misleidende duurzaamheidsclaims in de modebranche: Waar moet ik op letten?
    Lees meer
    Is er wel of niet voldaan aan de voorwaarden voor contractuele overdracht van rechten?
    Lees meer
    Korting voor model- en merkregistraties - aanvraagperiode 1 tot 31 mei
    Lees meer
    Nooit geschoten is altijd mis: Tommy Hilfiger vs. Facebook uiteengezet
    Lees meer
    Intellectueel eigendom en Tech: waar moet je op letten?
    Lees meer
    Reclame maken voor corona zelftesten
    Lees meer
    Wilt u weten of uw merk nog vrij is?
    Lees meer
    Een geschil/discussie kan ook snel en voor redelijke kosten worden opgelost
    Lees meer
    Functie van cosmetische producten verplicht op verpakking
    Lees meer
    Modelrecht en auteursrecht op inwerpzuil
    Lees meer
    Doorhaling van een merkregistratie
    Lees meer
    Mag je foto's van werknemers gebruiken?
    Lees meer
    Is nieuwe wet- of regelgeving nodig voor AI?
    Lees meer
    Wie is verantwoordelijk voor de analyse door een algoritme?
    Lees meer
    Mag ik een zelftest voor corona verkopen?
    Lees meer
    Hulp bij verwijderen van vervelende YouTube video’s: een stappenplan
    Lees meer
    Agentuur- en bemiddelingsovereenkomst, wat is het verschil?
    Lees meer
    De 7 verschillen in auteursrecht is een mythe
    Lees meer
    Aansprakelijkheid bij affiliate marketing
    Lees meer
    Mag fotograaf foto’s gebruiken voor eigen doel?
    Lees meer
    Wanneer is er sprake van merkinbreuk?
    Lees meer
    Picnic maakt toch geen inbreuk op portretrecht Max Verstappen
    Lees meer
    Foto’s gebruiken op moodboards in Fashion
    Lees meer
    Inbreuk auteursrecht in documentaire Michael Moore
    Lees meer
    NVM is niet verplicht om VBO-leden toegang tot data te geven
    Lees meer
    Vernietiging van een ingeschreven merk: hoe dan?
    Lees meer
    Reclame voor geneesmiddelen, maar niet zelf verkopen: mag dat zomaar?
    Lees meer
    Dragons’ Den deel 2: de ondernemer die het snapt
    Lees meer
    Checklist verpakken van producten
    Lees meer
    Wanneer is verpakken/opnieuw inpakken van producten toegestaan?
    Lees meer
    Intellectueel eigendomsrecht
    Lees meer
    Wie heeft recht op de domeinnaam?
    Lees meer
    De octrooigemachtigde en het faillissement (Deel 2)
    Lees meer
    Geslaagde bijeenkomst Blockchain & Food tijdens Den Bosch Data Week
    Lees meer
    Hoge boetes voor webwinkels die consumentenregelgeving overtreden
    Lees meer
    Identieke handelsnaam in de hotellerie: Bosch hotel mag naam blijven gebruiken
    Lees meer
    De octrooigemachtigde en het faillissement (deel 1)
    Lees meer
    Kartelverbod ook bij (Tech-)licenties en samenwerkingscontracten aanwezig
    Lees meer
    Productomschrijving op een website. Auteursrecht mogelijk?
    Lees meer
    Nieuw Intellectueel Eigendomsrecht/ IT recht advocatenkantoor in Eindhoven
    Lees meer
    Tips voor het verkrijgen van auteursrechten
    Lees meer
    Auteursrecht op website(teksten)
    Lees meer
    Bescherming winkelinterieur
    Lees meer
    Is het interieur van een winkel beschermd?
    Lees meer
    Het beëindigen van de onderneming bij een inbreuk op IE-rechten
    Lees meer
    Dezelfde handelsnaam maakt toch geen inbreuk. Hoe kan dat?
    Lees meer
    Is de vormgeving van een industrieel product beschermd?
    Lees meer
    Hoever mag je gaan bij het nabootsen van een stijl/concept?
    Lees meer
    Adidas merk onderuit door nieuwe uitspraak
    Lees meer
    Aanvraag Tommy Hilfiger bescherming auteursrechten afgewezen
    Lees meer
    Inbreuk op merken in de beauty branche
    Lees meer
    Domeinnamen en merken: het wil nog wel eens botsen
    Lees meer
    Hoe bescherm ik mijn intellectuele eigendom bij een faillissement?
    Lees meer
    Reclameregels voor geneesmiddelen, medische hulpmiddelen en gezondheidsproducten
    Lees meer
    Farma, Health en Life Sciences
    Lees meer