Misbruik van procesrecht: verliezer betaalt tonnen aan advocaatkosten
Procederen is duur. Wie een civiele rechtszaak verliest, moet de advocaatkosten betalen van de partij die heeft gewonnen. Daarvoor geldt het zogenoemde liquidatietarief. In feite wordt dan maar een deel van de échte advocaatkosten vergoed. Is echter sprake van misbruik van procesrecht, dan kan de rechtbank onder omstandigheden tot het oordeel komen dat de werkelijke advocaatkosten moeten worden vergoed. Dat merkte een Portugese vennootschap.
In deze internationale ondernemingsrechtzaak stelt een vennootschap naar Portugees recht schade te hebben geleden. Die schade is ontstaan doordat haar aandelen in een Angolees telecombedrijf in waarde zijn verminderd. Dergelijke schade wordt afgeleide schade genoemd. Het bedrijf houdt onder meer de ceo van het telecombedrijf daarvoor aansprakelijk: door zijn handelen zouden de aandelen minder waard zijn geworden. De rechtbank Amsterdam wordt gevraagd deze ceo te veroordelen tot het betalen van een schadevergoeding.
Misbruik van procesrecht
De rechtbank bepaalt dat op deze zaak het Angolees recht van toepassing is, wat funest blijkt voor de Portugese vennootschap. Volgens dit recht komt afgeleide schade niet voor vergoeding in aanmerking, omdat uit de algemene regels van het Angolese rechtspersonenrecht volgt dat alleen de vennootschap aansprakelijk is voor handelingen van bestuurders, en niet de bestuurders zelf. Die gaan in feite vrijuit. Blijkbaar kent het Angolese recht niet een regeling van bestuurdersaansprakelijkheid op grond van onrechtmatige daad zoals we die in Nederland kennen. De vordering was dus vooraf kansloos en de Portugese vennootschap wist dat of had dit moeten weten. Zeker nu deze vennootschap in de dagvaarding ook nog eens essentiële informatie heeft achtergehouden, zo oordeelt de rechtbank. Daarom wordt misbruik van procesrecht aangenomen. Intussen heeft de ceo wel veel proces- en advocaatkosten moeten maken. De procedure heeft zes jaar geduurd en zorgde voor veel onzekerheid, ook voor zijn gezin. Zelf is hij werkloos geworden. Voor die kosten was hij niet verzekerd.
Werkelijke kosten
Normaal wordt de verliezende partij veroordeeld in het betalen van de proceskosten die de winnende partij heeft gemaakt. De winnaar krijgt niet alle kosten vergoed, hiervoor geldt het ‘liquidatietarief’. Dat is een tarief dat volgens een staffel wordt opgebouwd en door alle rechtbanken in Nederland wordt gehanteerd. De rechtbank bepaalt dan de ‘redelijke’ advocaatkosten, maar die zijn doorgaans maar een klein deel van de werkelijke kosten. De rest mag uit eigen zak worden betaald. Maar juist vanwege het misbruik van procesrecht oordeelt de rechtbank veel harder: de Portugese vennootschap moet de werkelijke kosten van de advocaat van de ceo betalen. Die zijn in die jaren opgelopen tot 260.000 Britse pond, zo’n 308.000 euro. De term “misbruik” geeft eigenlijk al wel aan wat hiermee bedoeld wordt: dit is een vorm van onrechtmatig handelen en degene die dat doet, moet de schade ervan de ander vergoeden. Het is dus zaak om voorafgaand aan een procedure niet alleen stil te staan bij de eigen kosten ervan, maar ook bij de risico’s van een proceskostenveroordeling. De procesadvocaten van BG.legal kunnen u hier alles over vertellen.
Wanneer u vragen heeft kunt u contact opnemen met de sectie Ondernemingsrecht.
