Nieuwe gezondheidsclaim: wetenschappelijk bewijs vereist
“De calcium in deze yoghurt is goed voor sterke botten en tanden” of “Van deze vitamines gaan je haren stralen”; het zijn allebei reclameslogans waarin wordt beweerd dat een bepaalde voedingsstof invloed heeft op je gezondheid. Dit worden ook wel gezondheidsclaims genoemd.
Eerder schreven wij al een blog over Gezondheidsclaims in reclame: Do’s en Don’ts. Hierin lichtten wij toe wat een gezondheidsclaim is en waar je op moet letten indien je reclame maakt voor of op jouw producten door middel van een gezondheidsclaim.
Het gebruik van een gezondheidsclaim is echter streng gereguleerd in de Europese wetgeving. Dit is dan ook niet zomaar toegestaan. Een gezondheidsclaim en de wijze waarop deze gebruikt mag worden moet in beginsel zijn opgenomen in een door de Europese Commissie opgestelde lijst.
In deze blog lichten wij toe onder welke voorwaarden het gebruik van een gezondheidsclaim die niet in betreffende lijst is opgenomen toch is toegestaan. Daarbij gaan wij ook nader in op de bewijslast van de gebruiker van de gezondheidsclaim.
Basisvoorwaarden gebruik gezondheidsclaim
In de basis is het gebruik van gezondheidsclaim enkel toegestaan indien;
1. de claim is opgenomen in de lijst van de door de Europese Commissie goedgekeurde gezondheidsclaims (of via de handige zoektool van de Keuringsraad); én
2. het gebruik van de gezondheidsclaim in overeenstemming is met de voorwaarden zoals vastgelegd in voornoemde lijst en de Verordening voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen.
Zo mogen claims niet onjuist of misleidend zijn en is het bijvoorbeeld verboden claims te gebruiken waarin de indruk wordt gewekt dat het niet nuttigen daarvan de gezondheid schaadt of die zinspelen op de snelheid of de mate van gewichtsverlies. Ook gelden verschillende (aanvullende) informatieverplichtingen ten aanzien van de gezondheidsclaims. Omwille de omvang van deze blog gaan wij hier niet nader op in. Mocht u hier vragen over hebben, dan kunt u uiteraard contact met ons opnemen.
Uitzonderingen
Indien de gezondheidsclaim niet is opgenomen in de lijst van de Europese Commissie (of juist wél, maar dan als niet-toegestane claim), houdt dit indien beginsel in dat je de gezondheidsclaim niet mag gebruiken.
Hier bestaan echter uitzonderingen op.
1. Algemene gezondheidsclaims
Gezondheidsclaims die verwijzen naar niet-specifieke voordelen van een voedingsstof voor de gezondheid zijn toegestaan, mits dit gepaard gaat met een specifieke gezondheidsclaim die is opgenomen in de lijst van de Europese Commissie.
Een voorbeeld hiervan is de gezondheidsclaim: “Dit product is gezond, want hier zit Kalium in en Kalium draagt bij tot de instandhouding van de normale bloeddruk.”
Hierbij is “Dit product is gezond” het generieke deel en “want hier zit Kalium in en Kalium draagt bij tot de instandhouding van de normale bloeddruk.” het specifieke deel. Zonder het specifieke deel is het gebruik van het generieke deel niet toegestaan.
De wijze waarop je de gezondheidsclaim gebruikt moet óók voldoen aan de overige vereisten in de Verordening.
2. Gedurende de vergunningsaanvraag, mits wetenschappelijk bewijs
Indien een bepaalde gezondheidsclaim zowel niet op de lijst van goedgekeurde als afgekeurde gezondheidsclaim staat, kan er een verzoek worden ingediend bij de Europese Commissie ter goedkeuring van die gezondheidsclaim.
De gezondheidsclaim mag je gedurende de aanvraagprocedure niet gebruiken, tenzij kan worden aangetoond dat het gezondheidseffect ook daadwerkelijk bestaat. Let ook hier op dat je ten aanzien van het gebruik van de gezondheidsclaim moet voldoen aan de overige vereisten in de Verordening.
Het Europese Hof van Justitie oordeelde recent dat de bewijslast voor het gezondheidseffect en daarmee de waarheidsgetrouwheid van de gezondheidsclaim (gedurende de aanvraagprocedure) bij de gebruiker van de gezondheidsclaim ligt en dat dit (1) algemeen aanvaard wetenschappelijk bewijs moet zijn waar (2) voldoende wetenschappelijke overeenstemming over bestaat.
Uitspraak Europese Hof van Justitie
De betreffende kwestie speelde tussen Mezina AB, een Zweedse partij die onder andere voedingssupplementen op de markt brengt, en de Zweedse toezichthouder. Mezin AB gebruikte gezondheidsclaims, waaronder: “Rozenbottel kan helpen om uw gewrichten soepel te houden” en “Gember kan helpen om de gewrichten soepel te houden en om uw energie en vitaliteit op peil te houden”. Volgens de Zweedse autoriteit was dit gebruik in strijd met zowel de nationale wetgeving als de Europese wetgeving, omdat Mezina het geclaimde gezondheidseffect niet had aangetoond.
De Zweedse rechtbank stelde in dat kader een aantal prejudiciële vragen aan het Europese Hof over op wie de bewijslast rustte indien een toezichthouder bezwaar maakt tegen het gebruik van een gezondheidsclaim gedurende de vergunningsaanvraagprocedure. Dit betroffen onder andere de volgende vragen:
1. Dient de partij die de gezondheidsclaim wenst te gaan gebruiken het effect te bewijzen of dient de toezichthouder die het gebruik wil verbieden aan te tonen dat dit effect er niet is? en
2. Wat is het bewijsniveau?
Het Europese Hof van Justitie oordeelde dat de bewijslast (gedurende de vergunningsaanvraagprocedure) bij de gebruiker van gezondheidsclaim ligt. Daarbij geldt het volgende bewijsniveau:
“de gezondheidsclaim mag alleen worden gebruikt wanneer de aanwezigheid van een nutriënt of andere stof waarvoor de claim wordt gedaan, een bewezen heilzaam nutritioneel of fysiologisch (zijnde het effect dat geclaimd werd) effect heeft, dat is vastgesteld aan de hand van algemeen aanvaard wetenschappelijk bewijs. Over dit bewijs moet voldoende wetschappelijke overeenstemming bestaan.”
Afsluiting
Het gebruik van gezondheidsclaims is streng gereguleerd in Europese wetgeving. Let dan ook goed op indien je van plan bent reclame te maken van voor of op je producten door middel van gezondheidsclaims.
Wil je weten of jouw gezondheidsclaim aan de eisen voldoet? Wij toetsen de gezondheidsclaim graag. Neem daarvoor contact op.
