Pokémon Go, leuk maar niet in mijn tuin

04 aug 2016

In het nieuws verschijnen steeds meer berichten over personen die hinder ondervinden van Pokémon Go spelers. Op 3 augustus jl. verscheen het bericht dat een Amerikaan nu de eerste is die een rechtszaak start tegen de makers van het spel.[1] De Amerikaan zou last ondervinden van Pokémonspelers die zich op zijn terrein begeven. In mijn artikel van 15 juli jl. schetste ik al een situatie waarin Pokémon spelers op openbare plaatsen hinder veroorzaken. Ik stelde de vraag wanneer de hinder dusdanig is dat dit ook onrechtmatig wordt. Naar aanleiding van het bericht van de NOS stel ik mij de vraag of Pokémon Go spelers of Niantic Labs, de makers van dit spel, aansprakelijk kunnen worden gesteld als het om overlast op privéterrein gaat.

Openbaar terrein versus privéterrein

PokemonGO_vierkant

Er is eerder sprake van onrechtmatige hinder wanneer de hinder plaatsvindt op eigen terrein dan wanneer het de openbare weg betreft. Als uitgangspunt geldt dat een eigenaar het exclusieve recht heeft om van het eigendom gebruik te maken. Dit betekent dat anderen hem niet mogen storen in het genot van zijn eigendom. Gebeurt dit wel, dan zou dit een onrechtmatige daad kunnen opleveren. Opnieuw rijst dan de vraag of Niantic Labs als maker van het spel, die de Pokémon Go spelers naar de tuin leiden, of de Pokémon Go spelers zelf kunnen worden aangesproken.

Wie is aansprakelijk; de Pokémon Go spelers of Niantic?

In de eerste plaats zijn het natuurlijk de spelers zelf die zich op privéterrein begeven en daarmee de eigenaar storen in het genot. Zeker wanneer de hinder langere tijd blijft voortduren en door dezelfde personen wordt veroorzaakt, zou een mogelijkheid bestaan om hiertegen op te treden. Bovendien stelt artikel 461 van het Wetboek van Strafrecht het betreden van andermans grond strafbaar, wanneer voor de overtreder duidelijk is dat de toegang tot deze grond voor hem verboden was. Het plaatsen van een ‘verboden toegang’ bordje kan dit eens te meer duidelijk maken. Bovendien zou dit spelers ervan kunnen weerhouden om het terrein te betreden.

Dat niet in alle gevallen slechts de daadwerkelijk overlast veroorzakende personen kunnen worden aangesproken, volgt onder meer uit twee zaken uit 2010. Stel je voor dat jouw perceel grenst aan een sportveld van een school en jij met grote regelmaat geconfronteerd wordt met kinderen die in jouw tuin of op jouw garage de ballen, die over de muur zijn gevlogen, ophalen. Zou je hiertegen met succes kunnen optreden? De eigenaren van het perceel meenden van wel en stelden de scholengemeenschap aansprakelijk. De rechtbank stelde de eigenaren in het gelijk en oordeelde dat de ernst van de hinder en de duur dusdanig was, dat de scholengemeenschap hiervoor aansprakelijk moest worden gehouden.[2] In een enigszins vergelijkbare zaak oordeelde de rechtbank dat een gemeente twee voetbalgoaltjes van een trapveldje moest weghalen om de overlast te verminderen.[3]

De zaken leiden tot de vraag of Niantic Labs zich in een vergelijkbare situatie bevindt als de scholengemeenschap of de gemeente, nu Pokémon Go spelers zich op privéterrein gaan begeven. Dit zou naar Nederlands recht zomaar het geval kunnen zijn. Net als de scholengemeenschap en de gemeente heeft Niantic Labs de mogelijkheid in het leven geroepen dat de hinder zou plaatsvinden. Immers zorgt Niantic Labs er ongevraagd voor dat het privéterrein onderdeel wordt van het spel en dat spelers worden gestimuleerd om hiernaartoe te gaan. Evenals de scholengemeenschap en de gemeente kan Niantic Labs er ook voor zorgen dat privéterreinen geen onderdeel uitmaken van het spel. Niantic Labs lijkt dit risico ook in te zien. In de meeste recente versie van het spel worden spelers gewaarschuwd om zich niet op andermans terrein te begeven. De vraag is of Niantic Labs hiermee haar straatje voldoende heeft schoongeveegd. Ook de gemeente had spelregels op het trapveldje geïntroduceerd om de overlast te voorkomen, maar ook deze maatregel was onvoldoende.

Einde van de hype?

Zoals ik in mijn artikel van 15 juli jl. al schetste, hebben we te maken met een hype. In de tussenliggende weken is deze hype alleen maar toegenomen. Ook het aantal mensen dat zich aan het spel en de spelers ergert, lijkt toe te nemen. Wellicht zal op niet al te lange termijn duidelijk worden hoeveel succes er te halen valt met het aansprakelijk stellen van Niantic Labs. Anderen maken liever gebruik van een moreel appèl richting Pokémon Go spelers of Niantic Labs, waar het bijvoorbeeld gaat om herdenkingsmonumenten of begraafplaatsen.[4] Niemand kan voorzien hoe lang de hype voortduurt en hoeveel overlast Pokémon Go nog zal veroorzaken. En daarna? Daarna dient het volgende augmented reality spel zich aan en vormt jouw tuin een opslagplaats voor munitie!