Net als in andere sectoren is ook binnen de sector Vastgoed & Omgeving de inzet van data van steeds groter belang. Op deze pagina gaan we in op zowel de mogelijkheden als de valkuilen op het gebied van het IT-recht en het intellectueel eigendomsrecht (IE/IT) voor ondernemingen die in de vastgoedsector actief zijn.
Inzet van data bij het maken van beslissingen
Data biedt veel kansen in de vastgoedsector. Niet alleen tijdens het beslissingsproces, maar ook voor planning, beheer én vastgoedmanagement. Door op een juiste manier gebruik te maken van data is het bijvoorbeeld mogelijk om de bezettingsgraad in een gebouw te meten. Met real-time data kan de facility manager het schoonmaakprogramma efficiënt inrichten en met de analyse van de liftbewegingen is het mogelijk tijdig onderhoud in te plannen voordat een storing daadwerkelijk optreedt.
Data kan ook van toepassing zijn op keuzes die minder frequent gemaakt worden, maar wel een groot effect kunnen hebben op de lange termijn. Denk aan de keuzes voor welke woningen eerst verduurzaamd moeten worden, zodat de verduurzaming samen met het onderhoud gepland kan worden.
De mogelijkheden van AI in de vastgoedsector
Het gebruik van Artificial Intelligence (AI) binnen de vastgoedsector vertoont een stijgende lijn. Enkele voorbeelden hiervan zijn AI-toepassingen die gebruikt worden voor het sturen van nieuwsbrieven en e-mails, en de analyses voor welke content door wie gelezen wordt. Hiermee wordt voor de organisatie duidelijk welke informatie voor welke doelgroep interessant is.
AI wordt ook in toenemende mate gebruikt in de verschillende fasen van een bouwproject. In de vroege fase kunnen AI en data al gebruikt worden om te voorspellen hoe iemand wil wonen. Het ontwerp kan dan hierop worden aangepast om de woning aantrekkelijker te maken. Op het moment dat meer data voorhanden is, is het zelfs mogelijk om te voorspellen welke woningen binnenkort te koop zullen worden aangeboden of om de woning te taxeren. IE/IT in vastgoedsector zal mogelijk de traditionele werkwijze van een ontwerper, aannemer en makelaar automatiseren.
Geautomatiseerde processen door gebruik te maken van het BIM-model
Een mooi voorbeeld van IE/IT in vastgoed is het BIM-model. BIM is inmiddels uitgegroeid tot het dataverzamelpunt van diverse partijen in de vastgoedsector. Met het BIM-model is het mogelijk om data van andere partijen die bij het project betrokken zijn eenduidig en eenvoudig toegankelijk te maken. Het BIM-model biedt eveneens de mogelijkheid om virtueel te ontwerpen en te bouwen. Door data te combineren voor, tijdens én na de bouw, kunnen beslissingen daarop worden afgestemd. Denk bijvoorbeeld aan de hoeveelheid materiaal dat er besteld moet worden of het tijdstip waarop onderhoud moet worden ingeroosterd.Tevens is het mogelijk om koppelingen te maken met bijvoorbeeld energielabels en brandveiligheid.
BIM leidt tot een tijd- en kostenbesparende manier van bouwen en onderhouden. Maar de vraag is natuurlijk wie de eigenaar is van de data, ontwerpen en tekeningen die worden toegevoegd aan het BIM-model. Het is verstandig om vooraf duidelijk te krijgen welke (licentie)voorwaarden van toepassing zijn, wie eigenaar wordt van de data of wat je met de data mag doen.
De haken en ogen van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO)
Dat de toepassing van IE/IT in vastgoed niet altijd vlekkeloos verloopt, blijkt bijvoorbeeld uit het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Het DSO is een toekomstige tool ter ondersteuning van de uitvoering van de Omgevingswet. Bij dit nieuwe stelsel is de overheid verplicht om haar systemen voor vergunningaanvragen en meldingen, het publiceren van omgevingsdocumenten en het aanleveren van toepasbare regels, eveneens aan te laten sluiten op DSO. Dit maakt het DSO dan ook tot één samenhangend stelsel van digitale voorzieningen. Dit stelsel zal voor een vereenvoudigd en efficiënt gebruik van de nieuwe Omgevingswet moeten zorgen.
Desalniettemin zijn gedurende de testfase nog veel gebreken ontdekt. Naast diverse haperingen bleken bepaalde systemen helemaal niet te functioneren. Dit is aanvankelijk ook een reden geweest voor de Eerste Kamer om niet in te stemmen met de invoering van de DSO per 1 januari 2023. De implementatie van de DSO-tool is van de agenda gehaald wegens voornoemde problemen. Inmiddels ziet het er naar uit dat de Omgevingswet onder voorwaarden pas op 1 juli 2023 in werking zal treden.
Ook binnen de sector Vastgoed & Omgeving is digitalisering noodzakelijk. De implementatie van het DSO-systeem is slechts een voorbeeld van het feit dat digitalisering niet altijd zonder slag of stoot gaat. Het komt vaak voor dat het bouwen van nieuwe I(C)T-systeem niet gaat zoals gepland. Daarom is het belangrijk om vooraf goede afspraken te maken voor het geval de ontwikkeling niet verloopt zoals gepland.
Intellectueel eigendom in vastgoed
Intellectuele eigendomsrechten (IE) zijn onlosmakelijk verbonden met vastgoed. De bouw van een nieuw bouwwerk zal altijd geschieden op basis van een ontwerp. Dit ontwerp zal doorgaans auteursrechtelijk beschermd zijn. Dit is het geval wanneer het ontwerp voldoet aan de eisen van originaliteit en er creatieve keuzes zijn gemaakt. De maker van het ontwerp is dan het auteursrechthebbende.
Aan het auteursrecht kleven ook persoonlijkheidsrechten. Dit zijn rechten die niet overgedragen of verkocht kunnen worden. Met deze rechten kan de maker (ontwerper) optreden tegen aanpassingen of verbouwingen van het ontworpen gebouw als dit een aantasting van zijn persoonlijkheidsrechten zou betekenen.
In de praktijk betekent dit dat je als opdrachtgever en aannemer vooraf goed moet onderzoeken wie de auteursrechten heeft op het ontwerp. De rechthebbende zal eerst toestemming moeten verlenen voordat het ontwerp mag worden gerealiseerd. In het geval van een verbouwing of renovatie moet je als opdrachtgever en aannemer ook rekening houden met de persoonlijkheidsrechten van de ontwerper.
Daarbij komt dat ontwerpen, tekeningen en/of constructieberekeningen tegenwoordig gedigitaliseerd zijn, beschouwd kan worden. Deze data kan onder bepaalde omstandigheden worden beschermd onder het databankenrecht. Dit recht ontstaat op het moment dat er een substantiële investering is gedaan in de verkrijging, controle of presentatie van de inhoud van die databank. Dit recht zorgt ervoor dat je kan optreden tegen personen die regelmatig en/of substantiële hoeveelheden data uit jouw databank gebruiken.
Tot slot is het van belang om vooraf duidelijkheid te hebben in samenwerkingsverbanden. Met het gebruik van BIM zullen diverse partijen data aanleveren. Om die reden is het belangrijk om te bepalen wie waarvan rechthebbende is.
Ondersteuning bij IE/IT in vastgoed
Kortom, ook in de vastgoedsector speelt IE/IT een belangrijke rol.
Het is echter niet voor ieder bedrijf mogelijk om eigen (team van) expert(s) te hebben op dit gebied. Dit hoeft geen probleem te zijn. De specialisten van BG.legal kunnen uw vragen rondom IE/IT in de vastgoedsector beantwoorden.
Bij BG.legal helpen we u graag met uw vragen over IE/IT in de vastgoedsector. Neem contact op met onze specialisten om te ontdekken wat we voor u kunnen betekent op het gebied van IE/IT in vastgoed.
Wilt meer weten over de manieren waarom BG.legal u kan ondersteunen bij vraagstukken rondom IE/IT in vastgoed? Neem dan vandaag nog contact met ons op.
