Mag een toegangsverbod worden opgelegd en voor hoelang?
Toegangsverbod zorginstelling
De familie van een patiënt kan soms voor veel ongeregeldheid zorgen binnen een zorginstelling. In dit artikel bespraken we al het beëindigen van de geneeskundige behandelingsovereenkomst en stonden we ook stil bij de familie van de patiënt. Maar kan je als zorginstelling een familielid ook de toegang ontzeggen?
Indien er geen minder vergaande maatregelen zijn om de orde te handhaven binnen de zorginstelling is het toegangsverbod een juridisch houdbaar instrument. Het opleggen van een toegangsverbod is het laatste middel. Het kan worden ingezet als alle andere mogelijkheden al geprobeerd zijn. Hiervoor moeten dus aan enkele voorwaarden worden voldaan.
- Allereerst moet er een
ernstige verstoring van de ordezijn, veroorzaakt door het familielid. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer medewerkers bedreigd worden en zich niet langer veilig voelen op de werkvloer. - Het
toegangsverbodkan niet uit de lucht komen vallen. In de huisregels van de zorginstelling moet staan welk gedrag niet wordt geaccepteerd, welke consequenties hieraan worden verbonden en wie daarover beslist. Het familielid weet of behoort te weten welke huisregels in de zorginstelling gelden, bijvoorbeeld omdat huisregels zichtbaar in de zorginstelling hangen. - Tevens moet het familielid eerst
gewaarschuwdworden. Het is aan te bevelen deze waarschuwing ook schriftelijk vast te leggen. Vermeld hierin ook om welke gedragingen het precies gaat.
Voor hoelang mag een toegangsverbod worden opgelegd?
Uit jurisprudentie volgt dat een toegangsverbod slechts in zeer uitzonderlijke gevallen voor onbepaalde tijd kan worden opgelegd. Dit is afhankelijk van de feiten en de omstandigheden, bijv. of de patiënt zelf de zorginstelling kan en mag verlaten om het familielid te zien. In beginsel is het toegangsverbod dus enkel tijdelijk op te leggen.
Belangenafweging
Voor de zorginstelling is het dus een belangenafweging. Als eigenaar of huurder heeft zij het recht om de toegang tot het gebouw te ontzeggen, echter mag de patiënt er niet onredelijk de dupe van worden. Het kan echter voorkomen dat de orde dusdanig verstoord wordt door een familielid dat dit ten koste gaat van de kwaliteit van de zorg en de veiligheid van medewerkers en andere patiënten. De zorginstelling mag echter geen misbruik maken van deze bevoegdheid.
In een arrest van de rechtbank Den Haag was de vraag of een verzorgingstehuis misbruik van deze bevoegdheid had gemaakt.[1] Het verzorgingstehuis had de broer van een bewoner de toegang ontzegt nadat de situatie was geëscaleerd. De patiënt zat op een afdeling voor een kwetsbare doelgroep en de broer zorgde al geruime tijd tot wanorde bij de medewerkers en bewoners. Het stond de broer nog wel vrij om in een openbare ruimte de patiënt te bezoeken en de patiënt mee naar buiten te nemen, zoals hij in het verleden ook al deed. Volgens de rechter was dit een goede manier om te bezien of het vertrouwen op termijn hersteld zou kunnen worden en werd hierdoor het recht op familieleven niet onredelijk geschonden. Het toegangsverbod bleef in stand.
Conclusie
Een toegangsverbod kan dus tijdelijk worden opgelegd aan een familielid die de orde verstoord. Dit is echter wel het laatste middel en dient terughoudend toegepast te worden. Aan de andere kant moet de kwaliteit van de zorg altijd voorop staan.
Onder voorwaarden kan dus een toegangsverbod worden opgelegd. Het is wel aan te bevelen om te kijken hoe het recht op familieleven van de patiënt hierin zo min mogelijk geschaad wordt.
Bent u een zorginstelling en heeft u vragen over een toegangsverbod? Of heeft u een algemeen zorgvraagstuk? Neem dan contact met ons op, Edith de Koning-Witte en Jody Esveldt.
[1] ECLI:NL:RBDHA:2019:9411
