Bestuurder niet aansprakelijk; ondernemen met kapitaal van de stamrecht BV is toegestaan.
Een curator van een failliete stamrecht BV stelt de bestuurder aansprakelijk. De reden is dat het kapitaal van de stamrecht BV is gebruikt om te ondernemen, terwijl de stamrechtovereenkomst dit niet toestaat. Moet de bestuurder vrezen dat hij de schuldeisers uit eigen portemonnee moet terug betalen? Het Gerechtshof Den Haag kwam tot een oordeel en in dit artikel lees je het antwoord.
Ondernemen met het kapitaal van de stamrecht BV
De stamrecht BV maakte het tot 1 januari 2014 mogelijk om op een fiscaal gunstige wijze een ontslagvergoeding uitbetaald te krijgen. In plaats van een rechtstreekse betaling aan de voormalig werknemer komt de vergoeding op de bankrekening van de stamrecht BV binnen. De stamrecht BV is vervolgens verplicht om deze vergoeding periodiek uit te betalingen aan de voormalig werknemer.
Veel voormalig werknemers gebruikten het geld op de rekening van de stamrecht BV om te ondernemen, zo ook meneer X. Meneer X start een onderneming, Industries Groep genaamd. De statuten van de stamrecht BV staan meneer X ook expliciet toe om deze onderneming te starten met het kapitaal van de stamrecht BV. Er is één probleem: de stamrechtovereenkomst tussen de stamrecht BV en meneer X verbiedt dat het kapitaal wordt vervreemd of als zekerheid wordt gebruikt.
Waar gaat het mis?
Voor de stamrecht BV en meneer X is er geen vuiltje aan de lucht totdat Industries Groep failliet gaat als gevolg van de economische recessie. De stamrecht BV ziet de investering in rook opgaan en kan niet meer aan haar eigen verplichtingen voldoen. Een faillissement van de stamrecht BV volgt. De curator van de stamrecht BV onderzoekt de oorzaken van het faillissement en neemt ook de stamrechtovereenkomst onder de loep.
Wat vindt de curator?
De curator meent dat meneer X het kapitaal van de stamrecht BV niet mocht gebruiken om te ondernemen. Het stamrechtkapitaal heeft een functie als spaarpot om toekomstige uitkeringen te kunnen doen. Meneer X handelde in strijd met de fiscale wetgeving, met het eigen verbod uit de stamrechtovereenkomst en met het statutaire doel van de stamrecht BV, aldus de curator. De curator stelt meneer X aansprakelijk voor de schade in het faillissement.
Hof: In het algemeen mag een stamrecht BV een onderneming financieren
Het hof stelt zich eerst de vraag wat het doel is van een stamrecht BV in het algemeen en komt tot kortweg de volgende formulering.
Een stamrecht BV heeft het beheren en laten renderen van een ontslagvergoeding als functie. Het uiteindelijke doel is het kunnen doen van periodieke uitkeringen. Onder het laten renderen valt ook het starten van een onderneming. De ontslagvergoeding wordt dan feitelijk het startkapitaal van de te starten onderneming. Een stamrecht BV kan vervolgens ook zakelijke leningen verstrekken aan de nieuwe onderneming. Tegen deze achtergrond zal van onbehoorlijk bestuur dus niet snel sprake zijn als met het kapitaal van de stamrecht BV een onderneming wordt gestart en gefinancierd.
Moet meneer X wel vrezen voor aansprakelijkheid?
In deze casus heeft meneer X in strijd gehandeld met een verbod uit de stamrechtovereenkomst. Vindt het hof dat meneer X toch aansprakelijk is? Nee, de verbodsbepaling schuift het hof aan de kant, omdat de statuten het financieren van de onderneming juist wel toestaan. Er is dus geen norm overtreden die de stamrecht BV moest beschermen. Van interne aansprakelijkheid is dus geen sprake. Ook het beroep op de externe aansprakelijkheid wordt afgewezen. Het hof vindt het van belang dat meneer X niet wist dat zijn handelen tot benadeling van schuldeisers zou leiden. Hij wist dat hij met zijn eigen uitkering aan het investeren was en wilde dus weinig risico nemen. De economische recessie was ook voor hem onvoorzienbaar. Meneer x trekt dus aan het langste eind. Dit betekent dat hij de schuldeisers van de stamrecht BV niet uit eigen zak hoeft (terug) te betalen.
Hebt u vragen over aansprakelijkheidsrisico’s bij investeringen vanuit een stamrecht BV? Neem dan gerust contact met ons op.
