Gevolgen “paraplubestemmingsplan” bij huisvesting arbeidsmigranten
Arbeidsmigranten huisvesten; wat zijn de gevolgen van een “paraplubestemmingsplan”?
Er zijn veel geschillen over het huisvesten van arbeidsmigranten. Veel gemeenten zitten in de maag met het huisvesten van arbeidsmigranten. Enerzijds moeten deze mensen gehuisvest worden, anderzijds willen gemeenten paal en perk stellen aan een ‘wildgroei’ aan huisvestingslocaties. In diverse bestemmingsplannen is huisvesting van arbeidsmigranten mogelijk bij een ‘woonbestemming’. Daarover schreef ik eerder diverse blogs. Dat leidt vaak tot discussies. Vaak worden pandeigenaren aangeschreven door de gemeente. Dat leidt in de regel tot een handhavingstraject. Om te voorkomen dat er allerlei huisvestingsmogelijkheden zijn op grond van veelal oudere bestemmingsplannen, stellen gemeenten vaak een beheersverordening of paraplubestemmingsplan op. In deze blog zal ik naar aanleiding van een recente uitspraak van de hoogste bestuursrechter, uitleggen wat dit betekent.
De casus
Het gaat in deze uitspraak om de gemeente Altena. Het planologisch regime in de gemeente Altena wordt gevormd door meerdere bestemmingsplannen en beheersverordeningen. Een beheersverordening lijkt veel op een bestemmingsplan. Een beheersverordening is bedoeld om een bestaande situatie vast te leggen. Deze bestemmingsplannen en beheersverordeningen bevatten definities en bieden verschillende mogelijkheden voor wonen. Het parapluplan moet bewerkstelligen dat in alle ruimtelijke plannen – dus ook de beheersverordeningen – op dezelfde wijze is geregeld dat panden in beginsel maar door één huishouden mogen worden bewoond. Dat betekent dat in een pand met een woonbestemming niet zomaar arbeidsmigranten gehuisvest kunnen worden. Afwijking is vervolgens mogelijk met een omgevingsvergunning.
Wat is een paraplubestemmingsplan?
Een paraplubestemmingsplan is dus een partiële herziening van meerdere verschillende bestemmingsplannen. Op een of meerdere onderdelen worden de verschillende bestemmingsplannen aangepast met het parapluplan. Voor het overige blijven de bestemmingsplannen dus gewoon geldig. In dit geval wil de gemeente Altena met het parapluplan dus voor alle bestaande bestemmingsplannen en beheersverordening dezelfde regels laten gelden voor het bewonen van panden door arbeidsmigranten. Aangezien Altena een fusiegemeente is bestonden er veel van elkaar afwijkende bestemmingsplannen en beheersverordeningen. De raad heeft daarom met het paraplubestemmingsplan een uniforme regeling vastgesteld die in overeenstemming is met de wens om niet overal huisvesting van arbeidsmigranten mogelijk te maken.
Wat vindt de hoogste bestuursrechter ervan?
De Afdeling stelt vast dat het uitgangspunt van de gemeenteraad is dat panden in de gemeente in principe door één huishouden mogen worden bewoond. De raad heeft daarom het parapluplan bedoeld als een bundel besluiten tot wijziging van (de regels van) de diverse in de gemeente geldende bestemmingsplannen en beheersverordeningen. De raad heeft het parapluplan uitdrukkelijk vastgesteld als een bestemmingsplan op grond van artikel 3.1 van de Wet ruimtelijke ordening.
De hoogste bestuursrechter concludeert vervolgens dat een paraplubestemmingsplan dat is vastgesteld op grond van artikel 3.1 van de Wro niet een beheersverordening kan wijzigen of aanvullen op de wijze die de raad in dit geval heeft bedoeld:
“(…) Een beheersverordening is immers een besluit op een andere grondslag, namelijk op grond van artikel 3.38 van de Wro. Een wijziging van een beheersverordening door er extra voorschriften aan toe te voegen, kan alleen plaatsvinden bij een besluit op diezelfde wettelijke grondslag. Dat een besluit tot vaststelling van een paraplu-bestemmingsplan een beheersverordening niet kan wijzigen of aanvullen, volgt ook uit het wettelijk stelsel van de Wro. Op grond van artikel 3.39 van de Wro kan niet in hetzelfde gebied tegelijkertijd een planologische regeling gelden op grond van artikel 3.1 (een bestemmingsplan) en op grond van artikel 3.38 (een beheersverordening).(…)”
Dat is enigszins technisch maar voor de praktijk relevant. Ik zie in de praktijk vaker terug dat er een beheersverordening geldt en die beheersverordening met een paraplubestemmingsplan wordt gewijzigd. Dat kan dus niet.
Conclusie en relevantie voor de praktijk
Indien een paraplubestemmingsplan wordt vastgesteld, zijn in ieder geval twee zaken relevant. Het eerste betreft de inhoud van het paraplubestemmingsplan. Is het plan in overeenstemming met de goede ruimtelijke ordening. Vervolgens moet worden beoordeeld of het paraplubestemmingsplan geen aanvulling of wijziging van een bestaande beheersverordening betreft. Is dat het geval, dan moet het paraplubestemmingsplan worden vernietigd. Dat geeft veel pandeigenaren de mogelijkheid om de huisvesting al dan niet tijdelijk voort te zetten.
BG.legal zal deze ontwikkelingen nauwgezet volgen.
Heeft u een vraag over het huisvesten van arbeidsmigranten?
Neem u dan gerust vrijblijvend contact met mij op. Rutger Boogers, Advocaat en specialist arbeidsmigranten
